بهترین قرص کلسیم برای پوکی استخوان چیست؟
استخوان یک بافت زنده به شمار میرود که دائماً در حال تجدید و ترمیم خود از فرسودگی روزمره است. اگر استخوان فرسوده شود، پوکی استخوان اتفاق میافتد. پوکی استخوان نوعی بیماری است که استخوان را ضعیف میکند. این پدیده باعث میشود استخوانها نازکتر و توخالی شود. افراد مبتلا به پوکی استخوان بسیار بیشتر احتمال دارد که شکستگی استخوان را تجربه کنند.
استخوانها مخزن کلسیم در بدن هستند. بنابراین اگر به طور روزانه کلسیم کافی دریافت نکنید، بدن کلسیم خود را از استخوانها استخراج میکند. این کار منجر به شکننده شدن استخوانها، پوکی استخوان و در نهایت افزایش خطر شکستگی استخوان خواهد شد. مکملهای کلسیم ممکن است به کاهش از دست دادن تراکم مواد معدنی در استخوان به خصوص در افرادی که کمبود کلسیم دارند، کمک کند. در این مطلب به بررسی قرص کلسیم برای پوکی استخوان میپردازیم.
اهمیت مصرف مکمل کلسیم برای پوکی استخوان
کلسیم برای ساخت و حفظ استخوان در بدن ضروری است. تقریباً ۹۹ درصد کلسیم بدن در استخوانها یافت میشود. کلسیم با مواد معدنی دیگر ترکیب میشود و کریستالهای سختی را تشکیل میدهد که باعث استحکام و ساختاربخشی به استخوانها خواهد شد.
مقدار کمی کلسیم در خون جذب میشود. این میزان کلسیم برای عملکرد سالم قلب، ماهیچهها، خون و اعصاب ضروری است. استخوانها در بدن مانند بانک کلسیم عمل میکنند یعنی اگر کلسیم کافی را از رژیم غذایی خود دریافت نکنید، بدن کلسیم را برای استفاده در سایر قسمتهای بدن از استخوانها خارج میکند. حال اگر بدن از استخوانها کلسیم بیشتری نسبت به رسوب خود خارج کند، تراکم استخوان (استحکام استخوان) به تدریج کاهش مییابد و ممکن است در معرض خطر ابتلا به پوکی استخوان باشید.
بهترین راه برای دریافت دوز روزانهی کلسیم، خوردن غذاهای سرشار از مواد معدنی است. بدن شما کلسیم را با احتمال بیشتری از این طریق جذب میکند و کمتر احتمال دارد که عوارض جانبی را تجربه کنید. بسیاری از غذاها مانند غلات، آب پرتقال و انواع شیر غیر لبنی با کلسیم غنی شدهاند. بنابراین ممکن است دریافت کلسیم از طریق غذا بدون اینکه متوجه شوید برای شما آسانتر باشد. افزودن شیر خشک بدون چربی به دستور تهیهی غذاها یا پاشیدن آن روی غذا راه دیگری برای افزایش کلسیم است (هر قاشق غذاخوری شیر خشک ۵۰ میلیگرم از این ماده معدنی دارد).
اگر در شرایط ویژهای به سر میبرید یا دارای بیماری خاصی هستید، ممکن است متخصص برای شما مصرف مکمل کلسیم را تجویز کند. مکمل کلسیم در دوز مشخصی موجود است و راه سریعی برای دریافت کلسیم در صورت داشتن کمبود یا داشتن شرایط خاص محسوب میشود. به طور مثال مطالعات متعدد نشان میدهد که مصرف مکمل کلسیم پس از یائسگی تا حدود ۲۰ درصد در جلوگیری از پوکی استخوان مؤثر است. معمولاً پزشک برای زنانی که در دریافت کلسیم کافی در رژیم غذایی خود مشکل دارند، مصرف نوعی از مکمل کلسیم را توصیه میکند. به خصوص اگر در معرض خطر بالای پوکی استخوان قرار داشته باشند.
نکات مهم در انتخاب قرص کلسیم برای پوکی استخوان
هنگام انتخاب بهترین قرص کلسیم برای پوکی استخوان باید به نکات مهمی توجه کنید که در ادامه دربارهی آنها میخوانید.
شناخت انواع کلسیم
چندین نوع مختلف از ترکیبات کلسیم در مکملهای کلسیم استفاده میشود. هر ترکیب حاوی مقادیر مختلفی از کلسیم است که به آن کلسیم المنتال گفته میشود. مکملهای رایج کلسیم معمولاً به این صورت برچسبگذاری میشوند:
- کلسیم کربنات (۴۰ درصد کلسیم المنتال)
- کلسیم سیترات (۲۱ درصد کلسیم المنتال)
- کلسیم گلوکونات (۹ درصد کلسیم عنصری)
- کلسیم لاکتات (۱۳ درصد کلسیم عنصری)
قرص کلسیم برای پوکی استخوان به طور معمول دو شکل اصلی مکملهای کلسیم یعنی کربنات و سیترات است. کلسیم کربنات ارزانترین مکمل کلسیم به شمار میرود. بنابراین اغلب بهترین مکمل کلسیم برای پوکی استخوان شناخته میشود. سایر اشکال کلسیم در این نوع مکملها شامل گلوکونات و لاکتات است.
علاوهبراین، برخی از مکملهای کلسیم با ویتامینها و سایر مواد معدنی ترکیب میشوند. به عنوان مثال، برخی از مکملهای کلسیم ممکن است حاوی ویتامین D یا منیزیم نیز باشند. قبل از مصرف هر مکمل، فهرست مواد تشکیلدهندهی آن را بررسی کنید تا بدانید مکمل کلسیم شما کدام شکل از کلسیم است و چه مواد مغذی دیگری ممکن است داشته باشد. این اطلاعات در صورت داشتن هر گونه نگرانی در مورد سلامتی یا رژیم غذایی اهمیت دارند.
کلسیم کربنات که در آنتی اسیدهای بدون نسخه موجود است یک منبع ارزان و مؤثر کلسیم به حساب میآید. بااینحال، این نوع آنتیاسیدها ممکن است حاوی آلومینیوم، سدیم یا قند نیز باشند که برای برخی بیماران مشکلساز میشود.
در مقابل، کلسیم سیترات کمی گرانتر است اما بهویژه در افراد مسن، توسط بدن راحتتر جذب میشود. کلسیم سیدرات در مقایسه با کلسیم کربنات در زمان مصرف ناشتا راحتتر جذب میشود. اگر این مکملها با غذا مصرف شوند، عملکرد مشابهی خواهند داشت. همچنین، دستهای از داروها به نام مهارکنندههای پمپ پروتون، جذب کلسیم کربنات را کاهش میدهند.
کلسیم گلوکونات، کلسیم لاکتات و کلسیم فسفات حاوی کلسیم کافی برای پوکی استخوان نیستند.
میزان جذب کلسیم
عوامل مختلفی مانند سن، تعادل هورمونی بدن و نوع مکمل بر میزان جذب کلسیم مؤثر است.
بدن انسان در یک زمان مشخص، میزان معینی از کلسیم را تحمل میکند. بنابراین نمیتوانید آن را به یکباره جذب کنید. به عبارت دقیقتر، معمولاً فقط قادر به جذب حدود ۵۰۰ میلیگرم کلسیم در یک زمان مشخص از روز خواهید بود. این بدان معناست که شما نمیتوانید در عرض ۱۵ دقیقه و با مصرف یک کاسه غلات غنیشده، یک لیوان آب پرتقال و یک مکمل کلسیم، تمام نیاز کلسیم بدن خود را در روز تأمین کنید.
هنگامی که یک دسته از غذاهای غنی از کلسیم را به یکباره مصرف میکنید، بدن شما نمیتواند همهی آن را جذب کند و آن را به صورت مدفوع دفع میکند. در عوض، باید مصرف کلسیم را در طول روز تقسیم کنید تا بدن شما بتواند آن را به درستی جذب کند.
انواع کلسیم وقتی در دوزهای کم (۵۰۰ میلیگرم یا کمتر) با وعدههای غذایی مصرف شوند، بهتر جذب میشوند. به طور مثال کلسیم سیترات زمانی که با غذا یا بدون غذا مصرف شود به خوبی جذب شده و برای افراد دارای اسید معدهی کم (شایعتر در افراد بالای ۵۰ سال یا مصرفکنندگان داروهای مسدودکنندهی اسید)، بیماری التهابی روده یا اختلالات جذب توصیه میشود.
علاوه بر کلسیم، ویتامین D نیز باید هر روز به صورت کافی دریافت شود زیرا به بدن کمک میکند تا کلسیم غذا را جذب و استفاده کند. دریافت ویتامین D کافی در رژیم غذایی اغلب دشوار است. بنابراین ممکن است به مکمل نیاز داشته باشید. نور خورشید بدن را قادر میسازد تا ویتامین D تولید کند.
دوزهای توصیه شده
افراد در مراحل مختلف زندگی به مقادیر متفاوتی از مکمل کلسیم به صورت روزانه نیاز دارند:
- قبل از ۶ ماهگی: ۲۰۰ میلیگرم
- ۷ تا ۱۲ ماهگی: ۲۶۰ میلیگرم
- ۱ تا ۳ سالگی: ۷۰۰ میلیگرم
- ۳ تا ۸ سالگی: ۱۰۰۰ میلیگرم
- ۸ تا ۱۸ سالگی: ۱۳۰۰ میلیگرم
- ۱۸ تا ۵۰ سالگی: ۱۰۰۰ میلیگرم
- ۵۰ تا ۷۰ سالگی در زنان: ۱۲۰۰ میلیگرم
- ۵۰ تا ۷۰ سالگی در مردان: ۱۰۰۰ میلیگرم
- سالمندان بیش از ۷۰ سال: ۱۲۰۰ میلیگرم
عوارض جانبی و تداخلات احتمالی
حتی بهترین مکمل کلسیم برای پوکی استخوان نیز ممکن است برای برخی افراد باعث ناراحتی معده، یبوست یا حالت تهوع شوند. برندهای مختلف یا اشکال و انواع کلسیم مانند کپسولهای ژلاتینی، قرص یا قرصهای جوشان را امتحان کنید تا محصول مناسب خود را بیابید. کلسیم سیترات ممکن است جایگزین خوبی برای کلسیم کربنات باشد. در برخی مواقع کلسیم ممکن است در وعدههای غذایی نه تنها به میزان کافی، بلکه بیش از حد نیز مصرف شود. هایپرکلسمی، به این معنی که فرد در جریان خون خود کلسیم بیش از حد دارد، پدیدهی نادری است و معمولاً نشانهی یک بیماری زمینهای به شمار میرود. بنابراین افراد باید تنها در صورت توصیهی پزشک مکملها را مصرف کنند.
عوارض جانبی احتمالی دریافت بیش از حد کلسیم عبارتاند از:
- افزایش خطر ابتلا به بیماریهای قلبی عروقی
- ادرار بیش از حد
- آریتمیهای قلبی
- حالت تهوع
- یبوست
- بیماری کلیوی
- خستگی
برخی داروها نیز میتوانند در جذب کلسیم اختلال ایجاد کنند. گلوکوکورتیکوئیدها مانند پردنیزون، میتوانند جذب کلسیم را کاهش دهند. به طور کلی توصیه میشود مکملهای کلسیم را برای جذب بهینه با فاصله دو تا چهار ساعت از این داروها مصرف کنید. سایر داروهایی که ممکن است با مکملهای کلسیم تداخل منفی داشته باشند لیتیوم، آنتیبیوتیکهای کینولون، دولوتگراویر و لووتیروکسین هستند.
معرفی بهترین قرصهای کلسیم برای پوکی استخوان
قرص ۴۰ عددی کلسیم سیترات مالات (CCM)
این مکمل با ترکیب کربنات کلسیم، ویتامین D3 و اسید فولیک تراکم استخوان و سلامت مفاصل را افزایش میدهد. در عین حال جذب کلسیم را بهینه میکند. این قرص به ویژه برای کسانی که کمبود کلسیم یا خطر پوکی استخوان دارند مفید است و در صورت مصرف در دوز مناسب از قدرت کلی استخوان و عملکرد عضلات روزانه پشتیبانی میکند.
کپسول ۱۵ عددی Bio-D3 Plus mcg
کپسول Bio-D3 Plus mcg ترکیبی از کلسیم و ویتامین D3 است. این کپسول برای حفظ سطح سالم کلسیم و ویتامین D3، به ویژه در زمان کمبود، ضروری است. این مکمل با کمک به جذب کلسیم در روده و بهبود ساخت استخوان از سلامت استخوان حمایت میکند و برای افراد مبتلا به پوکی استخوان یا در معرض خطر کمبود کلسیم مفید است.
قرص ۱۰ عددی Ostoshine
قرص Ostoshine یک مکمل کلسیم با فرمول مناسب است که ترکیباتی از کلسیم کربنات، ویتامین D3 و منیزیم دارد. گنجاندن منیزیم از ساخت استخوان حمایت کرده و به حفظ ماتریکس سالم استخوانی کمک میکند. این مکمل انتخابی عالی برای کسانی است که به دنبال بهینهسازی سلامت استخوان و رفع پوکی استخوان هستند.
قرص ۱۰ عددی کلسیژن توتال (Calcigen Total)
کلسیژن توتال که ترکیبی از کلسیم، ویتامین D3 و مواد معدنی است، استخوانها را تقویت کرده، از عملکرد ماهیچهها حمایت میکند و جذب کلسیم را بهبود میبخشد. این قرص برای کسانی که سطح کلسیم پایین یا مشکلات تراکم استخوان دارند ایدهآل است و یک مکمل روزانهی ارزشمند برای بزرگسالانی محسوب میشود که نگران حفظ استخوانها و دندانهای خود هستند.
نکات مصرف قرص کلسیم
بهترین زمان مصرف
مصرف مکمل کلسیم همراه با وعدههای غذایی یا به تنهایی بر میزان جذب و اثر آن تأثیر میگذارد. کلسیم سیترات، لاکتات و گلوکونات در هر زمانی از روز به خوبی جذب میشوند و میتوانند همراه با غذا یا بدون آن مصرف شوند. از سوی دیگر، اگر از کلسیم کربنات استفاده میکنید، آن را با غذا یا بلافاصله پس از غذا مصرف کنید تا جذب بهتری داشته باشد. همچنین انجام این کار احتمال عوارض گوارشی مانند باد معده، نفخ یا یبوست را کاهش میدهد.
بااینحال، انواع غذاهایی که میخورید نیز میتوانند بر جذب کلسیم تأثیر بگذارند. برای مثال، فیتاتها (ترکیبات گیاهی موجود در سبوس، آجیل، غلات کامل، لوبیا خشک و دانههای خوراکی) میتوانند به کلسیم متصل شوند و جذب این مادهی معدنی را دشوار کنند. همچنین مکمل کلسیم را همزمان با وعدهی غذایی سرشار از آهن مصرف نکنید. غذاهای سرشار از آهن گوشت بدون چربی و غذاهای دریایی، آجیل، لوبیا، سبزیجات و غلاتی که آهن به آنها اضافه شده است هستند.
تداخلات دارویی
هنگام مصرف مکمل کلسیم باید تداخلات احتمالی سایر داروها را نیز در نظر گرفت. اثر این تداخلات ممکن است زیاد، متوسط یا کم باشد.
داروهایی که تداخل زیادی با مکمل کلسیم دارند و هرگز نباید همراه با آن مصرف شوند (تداخلات زیاد):
- سفتریاکسون (Rocephin)
- دولوتگراویر (Tivicay)
- الویتگراویر (Vitekta)
در مصرف این داروها با مکمل کلسیم احتیاط کنید (تداخلات متوسط):
- آنتیبیوتیکهای کینولون
- آنتیبیوتیکهای تتراسایکلین
- بیسفسفوناتها
- کلسیپوترین (Dovonex)
- دیگوکسین (Lanoxin)
- دیلتیازم (Cardizem و داروهایی نظیر آن)
- لووتیروکسین (Synthroid و داروهایی مانند آن)
- سوتالول (Betapace)
- وراپامیل (Calan و داروهایی مانند آن)
- مکمل آلومینیوم
- مکمل لیتیوم
تداخلات کم:
- داروهای فشار خون بالا (مسدود کنندههای کانال کلسیم)
عوارض جانبی و موارد احتیاط
مکملهای کلسیم میتوانند عوارض جانبی مانند نفخ، یبوست و باد معده ایجاد کنند. خطر نسبی سنگ کلیه در زنانی که از مکملهای کلسیم و ویتامین D استفاده میکنند، ۱۷ درصد افزایش مییابد. همچنین خطر نسبی بستری شدن در بیمارستان با مصرف این مکمل به دلیل علائم حاد گوارشی که اغلب سوء هاضمه و یا یبوست است، وجود دارد.
مطالعات متعدد نشان داده است که مکملهای کلسیم ممکن است خطر حمله قلبی و سکته را افزایش دهند. اگر علاوه بر پوکی استخوان در معرض خطر ابتلا به بیماریهای قلبی هستید، خطرات مکملهای کلسیم را با دقت در نظر داشته باشید.
برخی از مطالعات موردی نشان میدهد که دریافت مقادیر زیاد (بیش از ۲۰۰۰ میلیگرم در روز) کلسیم از طریق رژیم غذایی ممکن است خطر ابتلا به سرطان پروستات را افزایش دهد.
لزوم مشورت با پزشک
دانستن نیازهای تغذیهای و مکملهای غذایی میتواند چالشبرانگیز باشد. به همین دلیل همیشه باید در مورد شروع مصرف مکمل کلسیم یا هر مکمل غذایی دیگری با پزشک مشورت کنید. مکملهای کلسیم ممکن است با برخی داروها تداخل داشته باشند. اگر از مکملها استفاده میکنید اما نسبت به بروز عوارض جانبی آن نگران هستید، پزشک میتواند گزینهی دیگری را پیشنهاد کند یا مشاورهی تغذیهای را برای کمک به شما در دریافت کلسیم بیشتر در رژیم غذایی روزانهتان توصیه کند.
سؤالات متداول
دوز مناسب مصرف کلسیم برای پیشگیری از پوکی استخوان چقدر است؟
مقدار توصیه شدهی رژیم غذایی (RDA) برای کلسیم به طور کلی ۱۰۰۰ میلیگرم در روز برای بزرگسالان و ۱۲۰۰ میلیگرم برای زنان بالای ۵۰ سال و مردان بالای ۷۰ سال است.
چه عواملی بر جذب کلسیم تأثیر میگذارند؟
عوامل مؤثر بر جذب کلسیم سن، سطح ویتامین D، ترکیب رژیم غذایی (مانند اگزالاتها و فیتاتها)، تعادل هورمونی و برخی شرایط پزشکی یا داروها هستند.
چگونه بفهمیم کمبود کلسیم داریم؟
کمبود کلسیم را میتوان با علائمی مانند شکنندگی ناخن، گرفتگی عضلات و احساس بیحالی متوجه شد اما بهتر است از طریق آزمایشهای خونی که سطح کلسیم را اندازهگیری میکند، تأیید شود.
مکمل کلسیم برای درمان پوکی استخوان هم مؤثر است؟
مکملهای کلسیم میتوانند به بهبود سلامت استخوانها کمک کنند و ممکن است در صورت ترکیب با ویتامین D و سایر درمانها مؤثر باشند اما نباید بدون راهنمایی پزشک جایگزین داروهای تجویز شده برای پوکی استخوان شوند.
نتیجهگیری
برای بیشتر افراد مبتلا به پوکی استخوان توصیه میشود که مکمل کلسیم و ویتامین D مصرف کنند. با اینکه مصرف روزانهی هر دو ویتامین توصیه شده، نوع مصرف آنها به رژیم غذایی، سلامت، سبک زندگی و عوامل دیگر بستگی دارد. بنابراین، باید قبل از مصرف مکمل با یک پزشک متخصص در سلامت استخوان صحبت کنید. اگر فردی دچار عوارض جانبی ناشی از مصرف کلسیم شود، باید به پزشک اطلاع دهد و از او راهنمایی بیشتری بخواهد.