مراقبت و حفاظت از سلامت مو یکی از موضوعات پرطرفدار در مباحث سلامت و بهداشت است. این را می‌توان از حجم تبلیغات صورت گرفته در این عرصه، قفسه‌های بزرگ محصولات مراقبتی پوست و مو در داروخانه‌ها و همچنین سوالات متداول اطرافیان‌مان درباره سلامت پوست و مو بفهمیم. یکی از سوالات رایج در این زمینه اقدامات پیشگیرانه در زمینه سلامت مو است. برای نمونه چگونه باید از ساقه مو مراقبت کنیم و به حفظ سلامت موها‌ی‌مان کمک کنیم. این موضوعی است مورد توجه گروه‌های زیادی از علاقه‌مندان به زیبایی و همچنین سلامت و مو قرار می‌گیرد. چرا که با تقویت ساقه مو به عنوان پایه مو می‌توان از بسیاری از مخاطرات بعدی که می‌تواند هزینه‌های مالی و همچنین آسیب‌های سلامتی و زیبایی زیادی برای ما داشته باشد جلوگیری کنیم. در این مقاله تلاش می‌کنیم نکاتی را درباره ساقه مو، اصول مراقبت از آن و همچنین حفظ سلامت موها با شما در میان بگذاریم.
ساقه مو و مواد تشکیل دهنده آن
ساقه مو به قسمت قابل مشاهده مو می‌گویند که از پوست بیرون آمده است. در واقع برای داشتن یک تصویر کلی از آناتومی یک تاره مو باید بدانید که ریشه مو در پوست است و تا لایه‌های عمیق‌تر پوست امتداد می‌یابد. اطراف ریشه مو توسط فولیکول مو که به غده چربی نیز متصل است، احاطه شده است. ساقه مو از سه لایه تشکیل شده است: کوتیکول، کورتکس و مدولا.
کوتیکول خارجی‌ترین لایه ساقه مو است و از سلول‌های همپوشانی تشکیل شده است که از لایه‌های داخلی در برابر آسیب محافظت می‌کند. همین بخش است که قشر اصلی و رنگدانه مو را تشکیل می‌دهد.
در مقابل کوتیکول که بیرونی‌ترین لایه مو است مدولا درونی‌ترین لایه آن است که به «مغز مو» هم مشهور است. مدولا موجب استحکام و ایستادگی موی سر شما می‌شود. نکته جالب درباره مدولا این است که تنها در موهای ضخیم وجود دارد و در بسیاری از موهای نازک و کرک مانند دیده نمی‌شود.
کورتکس هم لایه‌ای میانه مدولا و کوتیکل است که قدرت، رنگ و بافت مو را تامین می‌کند. با همین توصیف ساده از آناتومی ساقه می‌توان حدس زد که استفاده از مواد شیمیایی خشن یا قرارداد بیش از حد مو در معرض گرما برای حالت دادن به آن می‌تواند منجر به آسیب دیدن ان شود.
ساقه مو از پروتئینی به نام کراتین ساخته شده است که حتما نامش را شنیده اید. اگر هم نشنیده باشید باید اسم فرایندی در زیبایی پوست به اسم کراتینه کردن را شنیده باشید.
از سوی دیگر فولیکول مو که به عضله کوچکی به نام آرکتور پیلی متصل است، مسئول رشد مو است و توسط غلافی از پوست و بافت همبند احاطه شده است.
به طور خلاصه می‌توان گفت که برای شناخت جنس مو و سلامت آن باید از دو ترکیب پروتئین کراتین، که تشکیل دهنده بخش اعظم مو است و همچنین میزان آب مو مطمئن باشید.
برای مراقبت از ساقه مو، توصیه می‌شود از محصولات مراقبت از موی ملایم و بدون مواد شیمیایی خشن و آسیب زننده استفاده کنید. همچنین توصیه می‌شود استفاده از وسایل حرارتی برای موی سر نظیر سشوارها و اتو موهایی که ممکن است به بافت مو آسیب بزند را محدود یا قطع کنید.
یکی دیگر از توصیه‌های لازم برای مراقبت از ساقه مو استفاده از نرم کننده بعد از هر بار شامپو کردن مو است.
شناخت جنس و نوع مو سر
احتمالا عبارت‌هایی چون «موی خشک» یا «موی چرب» به گوش شما خورده است. موها بر اساس جنس ساقه مو انواع گوناگونی دارند. بسیاری موها را در سه دسته «چرب، خشک و معمولی» دسته‌بندی میکنند و دیگرانی هم موها را در چهار دسته «خشک، چرب، مختلط و معمولی» دسته بندی میکنند. به هر روی شناخت موهای چرب و خشک احتمالا می‌تواند تکلیف ما را در شناسایی جنس موها مشخص کند.
دو عامل میزان چربی و میزان رطوبت مو از عواملی هستند که می‌توانند دسته بندی موها را مشخص کنند. در ادامه تلاش می‌کنیم به صورت خیلی مختصر انواع جنس موها، نحوه تشخیص و همچنین شیوه مراقبتی از آنها را بررسی کنیم.
در بالا و در قسمت آناتومی ساقه مو توضیح دادیم که فولیکول غده چربی در اطراف ریشه مو است که مو و ریشه را در بر گرفته است. چرب یا خشک بودن مو به میزان فعالیت این غده چربی بستگی دارد. البته فقط پرکاری غدد چربی‌ساز اطراف ریشه مو عامل چرب شدن موی شما نیستند و گاهی برخی بیماری‌ها نظیر تخمدان پلی کیستیک و یا پرکاری غده فوق کلیوی هم می‌تواند چنین تاثیری در تولید چربی اطراف ریشه و ساقه هر تار موی شما داشته باشد. فعالیت زیاد چربی موجب می شود که موی شما چربی زیادی روی بدنه خودش داشته باشد. در نتیجه چنین موهای گرد و غبار و الودگی‌های محیطی را خیلی زودتر و راحت‌تر جذب میکنند. برای همین موهای چرب همیشه کدر و کثیف دیده می شوند.
یکی از مهم‌ترین چالش‌های که چربی زیاد برای سلامت مو ایجاد می‌کند مسئله تغذیه موها است. چربی زاید دور مو را می‌گیرد و اغلب مانع تغذیه آن می‌شود و در صورتی که برای آن چاره‌ای اندیشیده نشود به ریزش مو منجر می‌شود.
دسته دیگر موها موهای خشک است. این موها نه به اندازه کافی چربی از ریشه دریافت کرده‌اند و نه رطوبت کافی دارند. برای همین هم موهای خشک و شکننده هستند. موهای خشک پتانسیل بالایی برای آسیب دیدن دارند. این موها خیلی زود می‌شکنند و پتانسیل بالایی برای موخوره دارند. تماس این موها با مواد قلیایی به شدت خطرناک است و می‌تواند سلامت آنها را به طور جدی تهدید کند.
موهای مختلط برای افرادی است که در نزدیکی ریشه موهای چربی دارند اما در بخش انتهایی موهای خشک دارند. این مورد بیشتر در خان‌ها و آقایانی مشاهده می‌شود که موی بلندی دارند. دسته چهارم اما افرادی هستند که موهایی معمولی دارند. این افراد اغلب تعادل و تناسبی از چربی و رطوبت را در موهای‌شان دارند و برای همین عنوان معمولی به دسته موهای‌شان تعلق گرفته.
یک روش ساده برای تشخیص مدل موی شما حمام کردن و تست بعد از آن است. به این ترتیب که حمام کنید و موهایتان را با حوله خشک کنید. دقت کنید که بعد از حمام کردن از سشوار یا اتو یا هر وسیله حرارتی دیگری استفاده نکنید. همچنین به موهایتان روغن یا افزودنی‌های دیگر نزنید. بعد از اینکه موها به طور طبیعی خشک شدند ۴۸ ساعت به آنها فرصت دهید. بعد از ۴۸ ساعت موها را کنار بزنید و پوست سر را در نزدیکی ریشه و محل رویش موها لمس کنید. اگر در نتیجه این لمس کردن نوک انگشتان شما چرب و براق شد یعنی موهای شما چرب است و اگر اثری از چربی نبود یعنی موهای شما خشک است. احساس حد معمولی از چربی هم به این معنی است که موهای شما در حالت نرمال یا معمولی قرار دارد.
برای مراقبت از موها در بخش مراقبت از ساقه مو بیشتر حرف می‌زنیم اما در اینجا اشاره به همین نکته کافی است که اصرار بر صاف کردن و حالت دادن مو با وسایل حرارتی و همچنین استفاده از مواد شیمیایی آسیب زننده و خشن می‌تواند مهم‌ترین خطرات را برای سلامت موی شما ایجاد کند و بهتر است از آن پرهیز کنید.
دلایل مشکلات ساقه مو
مهم‌ترین دلایلی که سلامت ساقه‌های مو را تهدید می‌کند به میزان دو آیتم چربی و رطوبت در موها باز می‌گردد. اگر میزان چربی و رطوبت متعادل باشد می‌توان امیدوار بود که موها آسیب چندانی ندیده اند. اما اگر به هر دلیل شاهد کاهش یا افزایش در میزان هر یک باشیم قطعا آسیب‌هایی به مو و ساقه آن وارد می‌شود. البته همیشه این مسائل به ویژگی‌های بدنی و ژنتیکی شما باز نمی‌گردد. گاهی عوامل بیرونی هم می‌توانند تهدید برای سلامت موها به حساب بیاید. استفاده از سشوار با حرارت بالا موجب می‌شود که موهای شما آب از دست بدهند و لاجرم به شدت خشک و شکننده شود. نور خورشید و شوینده‌های نامناسب برای موی شما یا شوینده‌هایی با مواد شیمیایی خطرناک از دیگر مواردی هستند که می‌توانند سلامت ساقه مو را تهدید کنند.
چگونه از ساقه مو مراقبت کنیم؟
روش های مراقبت از ساقه مو فراوان هستند. برای مراقبت از ساقه مو چندین نکته وجود دارد که می‌توانید رعایت کنید:
از محصولات مراقبت از موی ملایم و بدون مواد شیمیایی آسیب زننده استفاده کنید. از استفاده از محصولات حاوی سولفات، پارابن و الکل خودداری کنید، زیرا این مواد می‌توانند روغن طبیعی مو را از بین ببرند و به ساقه مو آسیب برسانند.
از ابزارهای حالت دهنده حرارتی که می‌توانند به مو و فولیکول ها آسیب برسانند، خودداری کنید. آسیب فیزیکی مکرر ناشی از شانه کردن، برس زدن، خراشیدن یا ماساژ بیش از حد پوست سر نیز می‌تواند باعث شکستگی مو شود.
بعد از هر بار شامپو کردن از نرم کننده استفاده کنید. این کار باعث افزایش درخشندگی، کاهش الکتریسیته ساکن، بهبود قدرت مو و همچنین محافظت از آن در برابر اشعه‌های مضر UV می‌شود. به دنبال نرم‌کننده‌های حاوی پروتئین باشید، زیرا در ساقه مو فرو می‌روند و انتهای مو را ترمیم میکنند.
از انجام عملیات‌های سنگین روی موها خودداری کنید. صاف کردن، دکلره کردن و رنگ کردن مو همگی به کمک ابزارهای حرارتی و مواد شیمیایی آسیب زننده انجام می‌شوند و سلامت ساقه مو را تهدید میکنند. استفاده مکرر یا نامناسب از این روش‌های آرایشی می‌تواند با آسیب جبران ناپذیری به ساقه مو همراه باشد.
از یک رژیم غذایی سالم سرشار از پروتئین، اسیدهای چرب ضروری و ویتامین‌های B استفاده کنید تا به بدن شما کمک کند. به این ترتیب مواد مغذی مورد نیاز برای تولید کراتین، پروتئین ساختاری مو و ناخن های شما تامین می‌شود.همچنین مقدار زیادی آب بنوشید تا پوست و مو را نیز هیدراته نگه دارید.
همچنین برای تحریک جریان خون و تقویت رشد مو، پوست سر خود را به طور مرتب ماساژ دهید. ماساژ پوست سر با روغن های ضروری مانند نعناع فلفلی یا رزماری می تواند فولیکول های مو را سالم نگه دارد.
در اینجا چند مورد دیگر از تکنیک های مراقبت از ساقه مو را بررسی می‌کنیم.
استفاده از برس چوبی
یکی از اصول مراقبت از ساقه مو تلاش برای رساندن غذا به موها است. اگر غذا رسانی به ساقه مو به درستی انجام شود مو رطوبت و چربی لازم را حفظ خواهد کرد. یکی از ایده ها برای این کار ماساژ دادن سر با برس چوبی است. به این ترتیب خون رسانی به مو به خوبی انجام می‌شود. شما می‌توانید خیلی راحت این را به روتین مراقبت از ساقه مو تبدیل کنید.
کوتاه کردن منظم موها
برای حفظ سلامت ساقه مو خوب است آنها را کوتاه کنید. کوتاه کردن مو موجب می‌شود خطراتی چون موخوره موی شما سلامت آن را تهدید نکند. توصیه می شود هر ۶ هفته یکبار موها را کوتاه کنید تا ا آسیب‌های احتمالی نظیر دو یا چند پاره شدن سر موها جلوگیری شود.
استفاده از شامپوی مناسب
یکی از بزرگترین آسیب‌ها به موها زمانی وارد می شود که آنها را در معرض مواد شیمیایی خطرناک قرار دهید. گاهی استفاده از شامپوهای آسیب زننده با فرمول‌های تهاجمی می‌تواند سلامت مو را تهدید کند.
خشک کردن صحیح موها
یکی دیگر از خطراتی که سلامت مو و ساقه آن را تهدید می‌کند استفاده از وسایل حرارتی برای خشک یا حالات دادن به مو است. استفاده بیش از حد از این وسایل و استفاده از آنها در دماهای بالا و با شدت وزش زیاد موجب می‌شود تا موی شما رطوبت و چربی نرمالش را از دست بدهد و آسیب ببیند.
مراقبت از مو در برابر آفتاب
اشعه UV یکی از عوامل اسیب‌رسان به مو است. در واقع این اشاعه به چیزهای زیادی آسیب می‌رساند که موهای شما هم از جمله آنها به حساب می‌آید. برای همین توصیه می‌شود در روزهایی که تابش این اشعه زیاد است از پوشش‌هایی برای موی تان استفاده کنید.
استفاده از ماسک و روغن مو
یکی از مواردی که به موی شما کمک می‌کند تا سلامتش را بازیابی کند یا از آسیب دور بماند استفاده از ماسک موهای مناسب و روغن‌های گیاهی استاندارد است. برای این کار خوب است با پزشک هم مشورت کنید.
داشتن تغذیه مناسب
تغذیه مناسب از دیگر مواردی است که می‌تواند سلامت موی شما را تضمین کند. رسیدن به اندازه و به موقع مواد غذایی مناسب می‌تواند سلامت موی شما تضمین کند.
کلام آخر
برای حفظ سلامت مو ساقه‌ی آن بد نیست از مشورت پزشکان و متخصصان پوست و مو استفاده کنید. برای این کار ممکن است مجبور به تهیه برخی موارد بهداشتی و آرایشی مراقبت از مو هم باشید. اگر به چنین خدماتی نیاز داشتید می‌توانید از خدمات فروش آنلاین دارولاین استفاده کنید.