سندرم روده تحریک پذیر (IBS) یک بیماری شایع است که معده و روده یا دستگاه گوارش را تحت تأثیر قرار میدهد. علائم آن شامل گرفتگی معده یا روده، درد شکم، نفخ، باد معده و اسهال یا یبوست یا هر دو میشوند. IBS یک وضعیت مداوم است که نیاز به درمان و کنترل طولانی مدت دارد. انتخاب داروها و مکملهای مناسب برای رفع سندرم روده تحریکپذیر بسیار مهم است زیرا داروهای مختلف میتوانند علائم خاص IBS مانند اسهال، یبوست یا درد شکم را درمان کنند و شاید مصرف نامناسب آنها باعث بدتر شدن علائم شود یا عوارض جانبی ناخواستهای را ایجاد کند. با ما در این مقاله همراه باشید تا با بهترین قرص برای سندروم روده تحریک پذیر آشنا شوید.
بهترین قرصها برای سندروم روده تحریک پذیر (با نسخه و بدون نسخه)
انواع مختلفی از داروها به تسکین و مدیریت علائم IBS کمک میکنند اما برخی از این داروها برای درمان زیرگروههای خاص IBS بهتر اثر میکنند. همچنین، تجربیات افراد درباره IBS بسیار متفاوت است. بنابراین گزینههای درمانی که برای شما خوب اثر میکنند ممکن است برای شخص دیگری خوب کار نکنند. به همین دلیل برخی از داروهای قویتر، فقط با نسخهی پزشک قابل تهیه هستند. در ادامه نگاهی به انواع مختلف قرصهایی که ممکن است در رفع علائم سندروم روده تحریک پذیر مفید باشند، خواهیم داشت.
داروهای ضد اسپاسم برای سندروم روده
داروهای ضد اسپاسم داروهایی هستند که به شل شدن عضلات صاف پوشانندهی دیوارههای اندامهای داخلی کمک میکنند. متخصصان اغلب داروهای ضد اسپاسم را برای کمک به تسکین درد شکمی در دستگاه گوارش یا سیستم ادراری یا کاهش میل بیش از حد برای ادرار کردن یا مدفوع تجویز میکنند. داروهای ضد اسپاسم انقباضات ماهیچه صاف در دستگاه گوارش را کاهش میدهند.
دو دسته اصلی از داروهای ضد اسپاسم وجود دارد:
- آنتی کولینرژیکها
- شل کننده مستقیم عضلات صاف
آنتی کولینرژیکها
آنتی کولینرژیکها اسپاسم یا انقباضات روده را کاهش میدهند. این کار سبب کاهش درد و ناراحتی شکم میشود. رایجترین آنتی کولینرژیکها هیوسیامین (Levsin، NuLev، Levbid) و دیسیکلومین (Bentyl) هستند. این قرصها را میتوان به صورت روزانه یا در صورت نیاز مصرف کرد. هر دوز باید ۳۰ تا ۶۰ دقیقه قبل از غذا مصرف شود. هر دو دارو به شکل قرص است و به صورت خوراکی مصرف میشوند. البته هیوسیامین به شکل زیر زبانی نیز موجود است. شکل زیر زبانی این قرص زیر زبان قرار گرفته و در آنجا حل میشود. مطالعات بالینی محدود نشان میدهد که مصرف این داروها ممکن است درد (به طور خاص گرفتگی) را در افراد مبتلا به IBS بهبود بخشد.
عوارض جانبی آنتی کولینرژیکها
شایعترین عوارض جانبی شامل سردرد، خشکی چشم و دهان، تاری دید، بثورات پوستی و همچنین خواب آلودگی به دلیل خاصیت آرام بخشی این داروها میشود. به طور کلی، این عوارض جانبی حداقل است و استفاده از آنها تا حد زیادی ایمن خواهد بود.
شل کنندههای مستقیم عضلات صاف
این داروها برای درمان علائم کلی IBS موثرتر از آنتی کولینرژیکها به نظر میرسند. شل کنندههای مستقیم عضلات صاف که تأثیر زیادی دارند، سایتروپیوم، مبورین، پیناوریوم بروماید و تریمبوتین هستند. عوارض جانبی شل کنندههای عضلات صاف بسیار نادر گزارش شدهاند.
داروهای ضد افسردگی (SSRI) برای کاهش علائم IBS
داروهای ضد افسردگی، تعدیلکنندههای عصبی هستند که توانایی تأثیرگذاری بر سیگنالهای عصبی را دارند. با مصرف این داروها، به طور خاص ارتباط بین دستگاه گوارش و مغز و نخاع تحت تأثیر قرار میگیرد. این سیگنالدهی عصبی توسط مواد شیمیایی به نام انتقال دهندههای عصبی تنظیم میشود. این مواد شیمیایی از اعصاب آزاد میشوند و به سایر اعصاب، ماهیچهها و غدد متصل خواهند شد. در نتیجه بر سیگنالدهی درد تأثیر میگذارند و میتوانند عملکرد دستگاه گوارش را بهبود دهند یا ضعیف کنند. این داروها اغلب علائم گوارشی را با دوزهای کمتری نسبت به درمان افسردگی یا اضطراب تحت تاثیر قرار میدهند.
انواع متعددی از تعدیل کنندههای عصبی وجود دارد. داروهایی که بیشتر به عنوان داروهای موثر برای سندرم روده تحریک پذیر برای درمان علائم آن استفاده میشوند، داروهای ضد افسردگی سه حلقهای (TCAs) و مهارکنندههای انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) هستند.
مهارکنندههای انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs)
داروهای SSRI که آزمایشهای مثبتی را پشت سر گذاشتهاند، سیتالوپرام (Celexa)، فلوکستین (Prozac) و پاروکستین (Paxil) هستند. برخی از متخصصان، سرترالین (Zoloft) را نیز با توجه به خواص ضد اضطرابی آن تجویز میکنند. این داروها برخلاف TCAها اغلب در دوزهای مشابه با دوزهای مورد استفاده برای درمان اضطراب و افسردگی (۱۰ تا ۴۰ میلیگرم در روز) استفاده میشوند. خطر عوارض جانبی این داروها اغلب خفیفتر از TCAها است.
عوارض جانبی رایج SSRIها شامل خواب آلودگی، خشکی دهان، اسهال، سردرد، تاری دید و یا کاهش میل جنسی است.
داروهای ملین و ضد اسهال
ملینها دستهای از داروها هستند که به دفع مدفوع کمک میکنند. این داروها گزینهای درمانی برای افراد مبتلا به IBS هستند.
انواع مختلفی از ملینها وجود دارد و تفاوت بین آنها به نحوه تاثیر داروها روی روده مربوط میشود تا دفع مدفوع برای بیمار آسانتر باشد. در واقع، ضد اسهالها نیز نوعی ملین (ملینهای نرمکننده) هستند. بسیاری از انواع ملینها بدون نسخه (OTC) در دسترس هستند.
پلی اتیلن گلیکول (Miralax)
رایجترین ملین مورد استفاده برای رفع IBS است. پلی اتیلن گلیکول به صورت بدون نسخه و OTC در دسترس است، عوارض جانبی کمی ایجاد میکند و قیمت ارزانی دارد. در آزمایشهای بالینی، افرادی که پلی اتیلن گلیکول مصرف میکردند، دفعات و الگوی مدفوع طبیعیتری داشتند اما هیچ تفاوتی در نفخ یا درد شکم آنها مشاهده نشد.
لوپرامید (ایمودیوم)
یک داروی بدون نسخه (OTC) که سرعت انتقال روده را کاهش و جذب آب را افزایش میدهد. لوپرامید برای بیمارانی که با اسهال مکرر مواجهاند بسیار مؤثر است و میتواند قوام و دفعات مدفوع را بهبود ببخشد اما گاهی ممکن است باعث یبوست شود. عوارض جانبی این دارو شامل نفخ، گرفتگی شکم، خشکی دهان و سرگیجه میشوند.
بیسموت ساب سالیسیلات (Kaopectate، Pepto-Bismol)
دارویی OTC است که میتواند به کاهش اسهال کمک کند اما ممکن است باعث تیره شدن زبان یا مدفوع شود یا مصرف آن با سایر داروها تداخل داشته باشد.
داروهای پروکینتیک
پزشکان این دسته از داروها را برای کمک به حرکت مواد هضم شده به داخل دستگاه گوارش تجویز میکنند.
داروهای پروکینتیک با تقویت و هماهنگ کردن انقباضات عضلانی، تحرک و عبور (حرکت) در دستگاه گوارش را افزایش میدهد. این انقباضات ماهیچهای موج مانند که غذای هضم شده را به سمت پایین دستگاه گوارش میراند، پریستالسیس نامیده میشود و غذا را از مری به معده و رودهی کوچک منتقل میکند. برخی از داروهای پروکینتیک سالها پیش برای درمان برخی از اختلالات عملکردی دستگاه گوارش مورد استفاده قرار میگرفتند اما به دلیل عوارض جانبی دیگر توصیه نمیشوند.
پروکالوپراید (Motegrity و Resolor)
این داروی پروکینتیک برای کاهش رفلاکس، افزایش تخلیهی معده و بهبود علائم یبوست استفاده میشود. این دارو روی گیرندههای سروتونین در رودهها به منظور تحریک پریستالسیس اثر میکند. افراد مبتلا به اختلال عملکرد کبد و کلیه باید در مصرف این دارو احتیاط کنند.
لیناکلوتید (با نام تجاری Linzess) و لوبی پروستون (با نام تجاری Amitiza)
این داروها با افزایش مایعات ترشح شده در رودهها عمل کرده و دفع مدفوع را آسان تر میکنند. این داروها به عنوان secretagogues (محرک ترشح) نیز شناخته میشوند. هر دو برای کسانی که از IBS رنج میبرند، استفاده میشود. علاوهبراین، لیناکلوتید در افرادی که در آنها یبوست مزمن ایدیوپاتیک تشخیص داده شده نیز استفاده میشود.
لیناکلوتید باید حداقل ۳۰ دقیقه قبل از اولین وعدهی غذایی در روز با معده خالی مصرف شود. این دارو درد شکم را نیز کاهش میدهد. اسهال شایعترین عارضهی جانبی آن است.
لوبی پروستون فقط برای استفاده در زنان بالای ۱۸ سال تایید شده و همچنین در یبوست ناشی از مواد مخدر و یبوست مزمن ایدیوپاتیک استفاده میشود. عوارض جانبی شایع، تهوع و اسهال است.
معرفی بهترین مکمل ها برای سندروم روده تحریک پذیر
مکملها در کنار یک رژیم غذایی سالم، به کاهش علائم سندروم روده تحریک پذیر کمک میکند. با وجود اینکه بیشتر مکملها مضر نیستند اما ممکن است برخی از آنها برای نوع خاص این سندروم مناسب نباشند. بروز عوارض جانبی در برخی از مکملها نیز اجتنابناپذیر است.
بهتر است قبل از مصرف هر یک از انواع این مکملها که در ادامه از آنها نام میبریم، با پزشک خود مشورت کنید.
بهترین مکمل پروبیوتیک برای سندورم روده تحریک پذیر
سیستم گوارشی انسان مملو از باکتریهای مفیدی است که با نام فلور روده شناخته میشوند. این باکتریها نقش مهمی در سلامت بدن دارند. بااینحال گاهی اوقات و به دلایل مختلف، فلور روده از حد تعادل خارج میشود و به باکتریهای مضر اجازهی تکثیر میدهد.
پروبیوتیکها باکتریهای زنده یا مخمرهایی هستند که در غذاها و مکملها یافت میشوند. این باکتریها مانند فلور طبیعی روده بیخطر هستند و فوایدی برای سلامتی دارند. برخی از غذاهای رایج حاوی پروبیوتیک ماست، کلم ترشی و سایر غذاهای تخمیر شده هستند.
از پروبیوتیک در مکملها برای پشتیبانی از فلور روده سالم و متعادل استفاده میشود. این مکملها فواید زیادی از جمله کاهش وزن، بهبود سلامت قلب، بهبود هضم و تقویت سیستم ایمنی بدن دارند. سویههای رایج پروبیوتیک موجود در مکملها شامل لاکتوباسیلوس و بیفیدوباکتریوم هستند. در ادامه به دو مورد از این پروبیوتیکها اشاره میکنیم.
پروبیوتیک Culturelle Digestive Daily
این مکمل حاوی باکتری لاکتوباسیلیوس رامنوسوس GG، سویهای از پروبیوتیک است که با علائم IBS از جمله اسهال مبارزه میکند. بهعلاوه این مکمل حاوی اینولین است که میتواند به بهبود ترکیب میکروبیوم روده برای حمایت از سلامت گوارش کمک کند.
پروبیوتیک Mindbodygreen
این مکمل، بر گونههایی از پروبیوتیک مانند Lactobacillus acidophilus تمرکز میکند و باعث کاهش نفخ در افراد مبتلا به IBS میشود.
مکمل های فیبر محلول و نامحلول
افزایش مصرف فیبر در کاهش علائمی مانند گرفتگی عضلات، یبوست و اسهال مؤثر است. مکملهای فیبر میتوانند به شما کمک کنند تا میزان توصیه شدهی روزانه از فیبر را برای حمایت از روده تامین کنید به خصوص اگر مصرف کافی از منابع غذایی مانند میوهها، سبزیجات و غلات کامل برایتان دشوار است. مکملهای فیبر در دو نوع محلول و نامحلول موجود هستند.
فیبر محلول، آب موجود در غذا را جذب میکند و به مادهای ژل مانند تبدیل میشود و هضم را کند میکند. این کار مقدار آب جذب شده در رودهها را محدود میکند و به نوبهی خود به کاهش کلسترول از راههای مختلفی کمک میکند. همچنین قند خون را تنظیم میکند و حتی خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ را کاهش میدهد. علاوهبراین، فیبر محلول با کاهش فشار خون همراه است که منجر به کاهش خطر قلبی عروقی خواهد شد. مکمل پسیلیوم که از پوستهی پسیلیوم به دست میآید، نوعی فیبر محلول است.
در مقابل، فیبر نامحلول، آب را جذب نمیکند و مدفوع را حجیم میکند. این نوع فیبر به حرکت سریع غذا در سیستم گوارش شما کمک میکند و میتواند یبوست را تسکین دهد. فیبر نامحلول با کاهش خطر ابتلا به دیورتیکولیت و بیماریهای قلبی عروقی مرتبط است. در ادامه با دو نمونه از این مکملها آشنا میشوید.
Thorne FiberMend
یک فیبر محلول که حاوی دانه گوار و بیمزه و بی بو است و به نظر نمیرسد بافت یا طعم غذا یا نوشیدنی مخلوط شده را تغییر دهد. همچنین حاوی ۵۰ میلیگرم فیتوزوم چای سبز است. عصارهی چای سبز بدون کافئین است که باعث بهبود فشار خون و سطح چربی خون میشود. این مکمل در درمان اسهال و یبوست مکرر تأثیر زیادی دارد. در نتیجه، ممکن است گزینهی خوبی برای رفع سندروم روده تحریک پذیر باشد.
کپسول فیبر Metamucil 3-in-1 Psyllium
پسیلیوم که ایسپاگولا نیز نامیده میشود، داروی گیاهی برای سندرم روده تحریک پذیر است از پوستهی دانههای گیاه Plantago ovata به دست میآید. پسیلیوم حاوی ۷۰ درصد فیبر محلول است، به این معنی که میتواند به افزایش احساس سیری و کاهش سرعت هضم کمک کند.
همچنین حاوی ۳۰ درصد فیبر نامحلول است. بنابراین نسبتاً دست نخورده از روده عبور میکند و ضمن افزایش حجم دفع، به تنظیم حرکات روده کمک میکند.
تحقیقات نشان داده است که پسیلیوم (که در این نوع مکمل یافت میشود) میتواند علائم دردناک سندروم روده تحریک پذیر را رفع کند.
بهترین مکمل آنزیم های گوارشی برای IBS
آنزیم گوارشی پروتئین پیچیدهای است که توسط بدن ساخته میشود تا به تجزیهی مواد غذایی به مولکولهای کوچکتر کمک کند تا بتوانند در بدن جذب شوند. مکملهای آنزیم گوارشی به شکل کپسول یا قرص جویدنی هستند. همچنین ممکن است شامل یک یا ترکیبی از چندین آنزیم گوارشی باشند. بسیاری از انواع مکمل آنزیمهای گوارشی بدون نسخه (OTC) در دسترس هستند و متخصصان، اگر فردی طبق توصیهی پزشک خود آنها را مصرف کند، معمولاً آنها را بیخطر میدانند.
هنگام خرید این مکملها توجه به این نکته مهم است که این مکملهای آنزیم گوارشی از منابع حیوانی یا میکروبی ساخته شدهاند زیرا این موضوع به طور قابلتوجهی بر قدرت داروی مورد نظر تأثیر میگذارد. برخی از افراد ممکن است پس از مصرف این بهترین قرص برای سندروم روده تحریک پذیر عوارض جانبی را تجربه کنند. در ادامه به دو نمونه از این مکملها اشاره میکنیم.
ElevenZyme
ElevenZyme، درمانی برای نفخ شکم است و از نظر بالینی ثابت شده که در طول ۳۰ روز به کاهش باد معده، به حداقل رساندن ناراحتی شکمی و بهبود هضم کمک میکند.
Digestzyme-V
Digestzyme-V ترکیبی گیاهی و جامع از آنزیمها محسوب میشود که برای حمایت از هضم و کمک به جذب مواد مغذی از غذا طراحی شده است.
مکمل های حاوی اسیدهای چرب امگا – 3
امگا ۳ اثر ضد التهابی روی بدن دارد و قابلیت کمک به کاهش التهاب در روده را خواهد داشت. بااینحال، بسیاری از رژیمهای غذایی در تامین امگا ۳ کافی برای سلامتی مطلوب ناموفق هستند. مکملهای حاوی اسیدهای چرب امگا ۳ راهی محبوب برای دریافت بیشتر مواد مغذی و بهبود علائم IBS هستند.
بهترین ویتامین برای روده تحریک پذیر
افراد مبتلا به IBS که سوء جذب (مانند اسهال و کاهش وزن) و یا رژیم غذایی بسیار محدود دارند، باید از نظر کمبود ویتامینها ارزیابی شوند. ممکن است برای کاهش خطرات عوارض، بهترین ویتامین برای روده تحریک پذیر مورد نیاز باشد.
ویتامین D
ویتامین D به جذب کلسیم در بدن کمک میکند و برای عملکرد اعصاب، ماهیچهها و سیستم ایمنی مورد نیاز است. در رودهی بزرگ، گیرندههای ویتامین D وجود دارد که به تنظیم التهاب روده کمک میکند. کمبود ویتامین D میتواند در این مکانیسم اختلال ایجاد کند. ویتامین D همچنین در تولید ناقل عصبی سروتونین نقش دارد. به همین دلیل است که افراد مبتلا به IBS بیش از دیگران در معرض خطر ابتلا به افسردگی هستند و زندگی آنها کیفیت پایینی دارد. تخمین زده شده که ۸۲ درصد از مبتلایان به IBS کمبود ویتامین D دارند.
ویتامین B کمپلکس
گروه ویتامینهای B برای سیستم گوارشی مهم هستند و به متابولیسم کربوهیدراتها، پروتئینها و اسیدهای چرب کمک میکنند. همچنین در کاهش استرس و تنظیم اشتها نقش دارند. مطالعهای که نتایج آن در سال ۲۰۱۱ منتشر شد نشان داد افرادی که کمترین میزان ویتامین B6 مصرف میکردند علائم مکرر و شدید IBS را گزارش کردند.
ویتامین C
ویتامین C یک آنتی اکسیدان است که به سیستم ایمنی کمک میکند و با حمایت از دندانها و لثههای سالم و کمک به جذب آهن، یک ویتامین ضروری برای هضم به شمار میرود.
داروی گیاهی برای سندورم روده تحریک پذیر
درمان سندرم روده تحریک پذیر با قرص و داروی گیاهی هم امکانپذیر است اما باید بهترین قرص برای سندروم روده تحریک پذیر را انتخاب کنید. گاسترولیت باریج بهترین داروی گیاهی برای سندرم روده تحریک پذیر است.
گاسترولیت باریج
این داروی گیاهی که از اسانس آویشن شیرازی تهیه شده، کپسول نرم ۲۰ میلیگرمی است که در بهبود سندروم روده تحریک پذیر مؤثر خواهد بود. پس از مصرف کپسول که هر ۸ ساعت یکبار باید استفاده شود و طی طول درمان، شکل و تعداد دفعات مدفوع، بهبود قابل توجهی پیدا خواهد کرد.
نتیجه گیری: بهترین راهکار برای درمان سندروم روده تحریک پذیر چیست؟
سندرم روده تحریک پذیر یک بیماری پیچیده و اغلب خستهکننده است که میلیونها نفر را در سراسر جهان تحت تاثیر قرار میدهد. با وجود اینکه هیچ درمان فوری و قطعی برای آن وجود ندارد اما گزینههای مختلف درمانی میتوانند به مدیریت علائم و بهبود کیفیت زندگی کمک کنند. شما با شناخت علائم و گزینههای درمانی IBS، میتوانید بهتر با این بیماری مزمن کنار بیایید و برای تسکین علائم خود تلاش کنید. اگر مشکوک هستید که ممکن است IBS داشته باشید، لازم است که برای تشخیص مناسب و توصیههای درمانی شخصی با یک متخصص مشورت کنید.