باروری مردان به تولید اسپرم سالم و با کیفیت توسط بیضه‌ها، توانایی نعوظ و انزال برای رسیدن اسپرم به تخمک بستگی دارد. در واقع، کیفیت اسپرم یکی از معیارهای مهم باروری مردان است که با تعداد اسپرم در منی، شکل اسپرم (مورفولوژی)، تحرک اسپرم و تجزیه DNA اسپرم تعیین می‌شود. استفاده از برخی مکمل‌ها و مولتی ویتامین‌ها می‌تواند به بهبود کیفیت اسپرم و افزایش باروری در مردان کمک کند. مکمل‌های تقویت‌کننده باروری مردانه حاوی ترکیباتی از ویتامین‌ها، مواد معدنی، اسیدهای آمینه، آنتی اکسیدان‌ها و سایر مواد مغذی هستند که تعداد و تحرک اسپرم را افزایش می‌دهند و یکپارچگیDNA اسپرم را بهبود می‌بخشند.
اگر تعداد یا تحرک اسپرم شما در آزمایش اسپرم کم است، مصرف مولتی ویتامین‌ها می‌تواند راهی ساده برای بهبود کیفیت اسپرم شما باشد. باید توجه داشته باشید که مکمل‌ها و مولتی ویتامین‌های تقویت‌کننده اسپرم و باروری باید زیر نظر پزشک و با توجه به دوز مورد نیاز بدن مصرف شوند. اگر بیش از حد از هر مکملی مانند قرص تقویت اسپرم استفاده کنید، ممکن است عوارض جانبی داشته باشد. بنابراین، باید مولتی ویتامین‌های تقویت‌کننده اسپرم را به مقدار لازم مصرف کنید. در این مقاله، لیست بهترین مولتی ویتامین برای تقویت اسپرم مردان را می‌خوانید.
تعریف اسپرم و نقش آن در باروری مردان
اسپرم، سلول تولیدمثلی مردان است که دمی شلاق مانند دارند. این سلول در بیضه‌ها تولید می‌شود. اسپرم باید با تخمک ماده متحد شود تا نطفه جنین منعقد شود. اسپرم بالغ دارای دو قسمت قابل تشخیص یعنی یک سر و یک دم است. کیفیت اسپرم با توانایی آن در انجام لقاح ارتباط دارد. لقاح تحت تأثیر چندین عامل به هم پیوسته است که عبارت‌اند از:
- تحرک اسپرم؛
- مورفولوژی اسپرم؛
- سلامت DNA حمل شده توسط اسپرم.
در ادامه، با هر یک از این عوامل بیشتر آشنا می‌شوید.
تحرک اسپرم
تحرک به توانایی اسپرم برای حرکت گفته می‌شود که برای حرکت این سلول تولیدمثلی در سیستم تناسلی زن و بارور کردن تخمک ضروری است. اسپرم باید حرکت پیشرونده داشته باشد و در خطوط مستقیم یا در دایره‌های بزرگ به جلو حرکت کند. تحرک پیشرونده اسپرم نقش مهمی در کیفیت اسپرم ایفا می‌کند.
مورفولوژی اسپرم
مورفولوژی یکی دیگر از عوامل مهم برای کیفیت اسپرم، به معنای ساختار یا شکل اسپرم است. مورفولوژی مناسب شامل اجزای زیر می‌شود:
- دم اسپرم ساخته شده از الیاف پروتئینی است که به آن کمک می‌کند تا به سمت تخمک تحرک پیشرونده داشته باشد.
- قسمت میانی اسپرم یا بدنه آن که حاوی میتوکندری است تا حرکت اسپرم را تقویت کند.
- سر اسپرم، که هسته‌ای را در خود جای داده که محموله گرانبهای اسپرم یا همان اطلاعات ژنتیکی در آن ذخیره می‌شود. سر اسپرم شامل وزیکول آکروزومی هم هست. وزیکول آکروزومی ساختاری کوچک در نوک اسپرم پر از آنزیم‌هایی که به اسپرم کمک می‌کنند تا با هضم پروتئین‌ها و قندها در سطح تخمک به داخل تخمک نفوذ کند. این ساختار مهم است چون بر توانایی اسپرم برای تحرک، نفوذ و بارور کردن تخمک تأثیر می‌گذارد.
سلامت DNA
هر سلول اسپرم باید ۲۳ کروموزوم داشته باشد. کروموزوم‌ها مولکول‌های DNA یا همان ماده‌ای هستند که رشد و نمو کلی بدن انسان را هدایت می‌کند.
سلول‌های اسپرم به عنوان سلول‌های هاپلوئید شناخته می‌شوند، به این معنی که نیمی از تعداد کروموزوم های یک سلول انسانی معمولی را در خود دارند. تخمک نیمی دیگر از این سلو‌ل‌ها را دارد. آنها با هم یک سلول کامل متشکل از ۴۶ کروموزوم (معروف به سلول دیپلوئید) ایجاد می‌کنند که در نهایت، تقسیم می‌شود و به تمام سلول‌های دیگر بدن تبدیل می‌شود. این بدان معناست که یکپارچگی مواد ژنتیکی حمل شده توسط اسپرم برای لقاح موفق و رشد طبیعی جنین ضروری است. گاهی اوقات، DNA داخل اسپرم ممکن است آسیب دیده، شکسته یا غیر طبیعی شود که به آن قطعه قطعه شدن DNA اسپرم می‌گویند. تکه تکه شدن DNA به طور مستقیم با کاهش باروری در مردان مرتبط است و همچنین باعث سقط مکرر بارداری می‌شود.
نقش ویتامین ها و مواد معدنی در تقویت اسپرم
تحقیقات دانشمندان نشان می‌دهند که برخی از ویتامین‌ها و مواد معدنی ممکن است به بهبود باروری مردان کمک کنند. در ادامه، با مهم‌ترین این ویتامین‌ها و مواد معدنی که باید در بهترین مولتی ویتامین برای تقویت اسپرم مردان وجود داشته باشند، آشنا می‌شوید.
نقش ویتامین C و ویتامین Eدر تقویت اسپرم
ویتامین‌های C و E آنتی اکسیدان‌های ضروری هستند که از سلول‌های بدن در برابر آسیب ناشی از استرس اکسیداتیو و رادیکال‌های آزاد محافظت می‌کنند. ویتامین C یکی از فراوان‌ترین آنتی اکسیدان‌ها در منی مردان بارور است و با محافظت از DNA اسپرم در برابر آسیب رادیکال های آزاد، به حفظ اسپرم سالم کمک می‌کند.
ویتامین E یک ویتامین محلول در چربی است که به محافظت از غشای سلولی اسپرم در برابر آسیب کمک می‌کند. مطالعات نشان داده که ویتامین E باعث بهبود تحرک اسپرم می‌شود. ویتامین C به بازسازی ویتامین E کمک می‌کند. بنابراین، این دو ویتامین در کنار هم برای بهبود عملکرد اسپرم مفید هستند. مطالعات نشان داده که ویتامین C تعداد، تحرک و مورفولوژی اسپرم را افزایش می‌دهد. بر این اساس، میزان لقاح مردان با درصد لقاح پایین که مکمل‌های حاوی ویتامین E را به مدت سه ماه مصرف کردند، بهبود قابل توجهی داشته است.
نقش ویتامین D در تقویت اسپرم
ویتامین D چندین نقش مهم در بدن دارد که تنظیم سیستم ایمنی، بهبود عملکرد عضلانی و محافظت از بدن در برابر انواع بیماری‌ها برخی از آنها هستند. وجود ویتامین D برای تولید مثل مردان و وضعیت آندروژن (تستوسترون) هم اهمیت دارد. نتایج برخی از تحقیقات نشان داد تحرک اسپرم مردانی که میزان ویتامین D آنها طبیعی است، نسبت به مردانی که کمبود ویتامین D دارند بهتر است.
نقش سلنیوم در تقویت اسپرم
سلنیوم یک ماده معدنی کمیاب است که به عنوان یک آنتی اکسیدان عمل می‌کند. تحقیقات نشان داده که مکمل‌های حاوی سلنیوم تحرک اسپرم را افزایش می‌دهند. به‌علاوه، ترکیبی از سلنیوم و ویتامین E می‌تواند آسیب ناشی از رادیکال‌های آزاد را کاهش دهد و حرکت اسپرم را در مردان نابارور بهبود ببخشد.
نقش لیکوپن در تقویت اسپرم
لیکوپن یک آنتی اکسیدان قوی و کاروتنوئید (رنگدانه گیاهی) است که در گوجه‌فرنگی به وفور یافت می‌شود. این ماده مغذی گیاهی در بیضه‌ها به میزان فراوان یافت می‌شود. تحقیقات نشان داده که مکمل‌های حاوی لیکوپن باعث بهبود کیفیت اسپرم در مردان نابارور می‌شود.
نقش ال کارنیتین در تقویت اسپرم
ال کارنیتین یک مشتق آمینو اسید است که در بدن تولید می‌شود و وظیفه انتقال چربی را دارد تا بتواند برای انرژی تجزیه شود. ال کارنیتین دارای خواص آنتی اکسیدانی هم هست. مزیت اصلی ال کارنیتین تأمین انرژی برای اسپرم و در نتیجه افزایش تحرک اسپرم است.
نقش روی در تقویت اسپرم
روی یا زینک یک ماده معدنی ضروری است که در تشکیل اسپرم، متابولیسم تستوسترون و تحرک سلولی آن نقش دارد. مطالعات محققان نشان داده که مکمل‌های حاوی زینک باعث افزایش سطح تستوسترون، تعداد اسپرم و تحرک آن می‌شوند.
نقش اسید فولیک در تقویت اسپرم
اسید فولیک یکی از ویتامین‌های گروه B و ضروری برای سنتز DNA است. سطوح پایین اسید فولیک با کاهش تعداد اسپرم و کاهش تحرک اسپرم ارتباط معناداری دارد. نتایج برخی از مطالعات نشان داده که ترکیب روی و اسید فولیک منجر به افزایش ۷۵ درصدی تعداد کل اسپرم طبیعی در مردان نابارور می‌شود.
لیست بهترین مولتی ویتامین برای تقویت اسپرم مردان
یکی از راه‌های تقویت اسپرم مردان داشتن رژیم غذایی سالم و مناسب است. برای دریافت ویتامین‌ها و مواد معدنی مورد نیاز جهت تقویت اسپرم هم می‌توان از مواد غذایی حاوی این ریزمغذی‌ها استفاده کرد و هم در برخی از موارد مصرف بهترین مولتی ویتامین برای تقویت باروری مردان ضروری است اما این مکمل‌ها کدام‌اند؟ در ادامه، با بهترین مکمل‌هایی که در تقویت اسپرم نقش دارند آشنا می‌شوید.
مکمل‌های حاوی آنتی اکسیدان‌ها
تحقیقات نشان می‌دهد که مصرف مکمل‌های حاوی آنتی اکسیدان‌ها بر کیفیت مایع منی و اسپرم‌های آن تأثیر می‌گذارد. بسیاری از مطالعات دانشمندان نشان می‌دهند که میان مصرف مکمل‌های حاوی آنتی اکسیدان و استرس اکسیداتیو در مایع منی و سایر پارامترهای منی ارتباط دارد. از جمله مهم‌ترین مکمل‌های آنتی اکسیدان که به تقویت اسپرم کمک می‌کنند و می‌توان به آنها لقب بهترین مولتی ویتامین برای تقویت باروری مردان داد، مکمل‌های ویتامین E، C، کوآنزیم کیوتن، بتا کاروتن و گلوتاتیون هستند.
مکمل‌های سلنیوم و N-استیل سیستئین
تحقیقات دانشمندان نشان می‌دهند مردانی که مکمل‌های سلنیوم (یا سلنیوم و N-استیل-سیستئین) مصرف کرده‌اند در مقایسه با مردانی که این مکمل‌ها را مصرف نکرده‌اند اسپرم‌های قوی‌تری دارند. بهبود پارامترهای منی مانند بهبود حرکت اسپرم از جمله نتایجی است که می‌توان بعد از مصرف این مکمل‌ها انتظار داشت.
فولیک اسید
فولیک اسید را باید یک قرص تقویت اسپرم ضعیف دانست. این قرص تقویت باروری مردان حاوی فولات یکی از ویتامین‌های مهم گروه ب است. مطالعات دانشمندان نشان داده که افزایش مصرف فولات یا غلظت در اسپرم در بهبود کیفیت مایع منی از جمله تعداد و غلظت اسپرم نقش دارد. به‌علاوه، برخی از شواهد علمی نشان می‌دهند که مصرف فولات بر سلامت DNA اسپرم تأثیر می‌گذارد و مصرف بیشتر فولات خطر آنوپلوئیدی اسپرم را کاهش می‌دهد. آنوپلوئیدی ناهنجاری‌های تعداد کروموزوم‌ها در سلول‌های اسپرم است که باعث بیماری‌های ژنتیکی مانند سندرم داون می‌شود.
مکمل‌های ویتامین B12 یا سیانوکوبالامین و ویتامین B6 یا پیریدوکسین
کوبالامین و پیریدوکسین هم مکمل‌های ویتامین ب هستند که می‌توانند قرص تقویت اسپرم هم باشند. تحقیقات دانشمندان نشان داده که افزایش غلظت این ویتامین‌های گروه B در مایع منی باعث بهبود کیفیت منی از جمله تعداد اسپرم و حجم انزال می‌شود.
قرص زینک پلاس
از قرص زینک پلاس هم می‌توان به عنوان بهترین مولتی ویتامین برای تقویت اسپرم مردان نام برد. این قرص می‌تواند به سلامت DNA اسپرم و همچنین تحرک آن کمک کند. در نتیجه، یکی دیگر از مکمل‌هایی است که در تقویت اسپرم مردان نقش مهمی دارند و باید در مصرف مکمل‌ها برای تقویت قوای جنسی مردان از آن استفاده کرد.
فرتیل اید برای آقایان
یکی از بهترین مکمل‌های موجود برای افزایش کیفیت اسپرم، فرتیل اید برای آقایان است. این محصول حاوی مکمل‌های گیاهی، آنتی اکسیدان‌ها، ویتامین‌ها و مواد معدنی است که به تقویت باروری مردان و سلامت اسپرم کمک می‌کنند. اگر فردی تعداد و تحرک اسپرم پایینی دارد، مصرف فرتیل اید می‌تواند به او کمک کند. همچنین، تحقیقات نشان داده که فرتیل اید تعداد، تحرک و شکل اسپرم را به میزان قابل توجهی بهبود می‌بخشد. مکمل فرتیل اید برای آقایان حاوی چندین ماده شامل ریشه ماکا، جینسینگ آسیایی، سلنیوم، روی، کوآنزیم کیوتن، ال کارنیتین، فولات، ویتامین A، ویتامین C، ویتامین D، ویتامین‌های مختلف گروه B، بتاکاروتن و ریزمغذی‌های دیگر است.
پروکسید پلاس
پروکسید پلاس یک مکمل غذایی محسوب می‌شود که برای تقویت سلامت باروری مردان و بهبود کیفیت اسپرم از طریق ترکیب منحصر به فرد خود طراحی شده است. این مکمل مواد معدنی و ویتامین‌هایی مانند ال کارنیتین، روی، کوآنزیم کیوتن، سلنیوم، اسید فولیک، ویتامین C و ویتامین B12 دارد.
قرص ولمن کانسپشن
ولمن کانسپشن یک مکمل عالی برای افزایش باروری مردان است. ویتامین‌ها و مواد معدنی موجود در این مکمل، سلامت مردان را به شکلی همه‌جانبه حفط می‌کند و باعث تولید و تغذیه اسپرم می‌شود. در ساخت ولمن کانسپشن از کارنیتین، عصاره ماکا، عصاره پوست درخت کاج، ویتامین‌های گروه B، ویتامین A، ویتامین C، روی، ریبوفلاوین، کوآنزیم کیوتن و ریزمغذی‌هایی مانند آن به کار رفته است.
ویژگی های مهم در انتخاب مولتی ویتامین مناسب
در حال حاضر در اینترنت و فروشگاه‌های مختلف محصولات مختلفی به فروش می‌رسند که سازندگان هر یک از آنها ادعا می‌کنند که بهترین مولتی ویتامین برای تقویت اسپرم مردان را عرضه کرده‌اند. بااین‌حال، بهتر است مکملی را انتخاب کنید که به طور مستقل سازمان غذا و دارو آن را تأیید کرده باشد. این مکمل باید ترکیبات کلیدی مؤثر در تقویت اسپرم را داشته باشد. به‌علاوه، باید این مکمل‌ها و مولتی ویتامین‌ها با بدن شما سازگار باشند. در نتیجه، بهتر است پیش از مصرف هر یک از آنها با پزشک متخصص مشورت کنید. همچنین، از آنجایی که استاندارد کردن محتوا و خلوص عصاره‌های گیاهی بسیار دشوار است، مکمل‌های حاوی هر محتوای گیاهی باید با احتیاط مصرف شوند و اگر هم پزشکان آنها را تأیید نکرده‌اند، از مصرف آنها خودداری شود.
سؤالات متداول
بهترین مولتی ویتامین برای تقویت اسپرم مردان کدام است؟
فرتیل اید برای آقایان، ولمن کانسپشن، پروکسید پلاس، زینک پلاس، فولیک اسید و مکمل‌های حاوی آنتی اکسیدان‌ها.
کدام ویتامین‌ها و مواد معدنی به تقویت اسپرم مردان کمک می‌کنند؟
ویتامین‌های C، E، D و سلنیوم، لیکوپن، ال کارنیتین، روی و اسید فولیک.
آیا می‌توان مکمل‌های تقویت اسپرم را بدون نسخه مصرف کرد؟
بهتر است قبل از مصرف این مولتی ویتامین‌ها با پزشک خود مشورت کنید.
سخن پایانی
تقویت اسپرم در افزایش باروری مردان نقش مهمی دارد. برای اینکه اسپرم سلامت و قدرت تحرک کافی داشته باشد، باید علاوه بر داشتن سبک زندگی و رژیم غذایی سالم، از مواد معدنی و ویتامین‌های تقویت‌کننده اسپرم هم استفاده کرد. این ویتامین‌ها و مواد معدنی را می‌توانید از طریق وعده‌های غذایی یا مولتی ویتامین‌ها دریافت کنید. در صورتی که راه دوم را انتخاب کرده‌اید، بهتر است پیش از مصرف هر نوع مکملی ابتدا با پزشک یا کارشناس سلامتی خود مشورت کنید.