سلامت معده از طرف مختلف بر سلامت عمومی بدن تأثیر میگذارد. سلامت این عضو از سیستم گوارش با سلامتی مغز ارتباط مستقیمی دارد، به این معنا که سلامت دستگاه گوارش میتواند بر سلامت ذهن و روان ما تأثیر بگذارد. حتی بعضی از دانشمندان به این عضو از بدن مغز دوم میگویند. سلامت سیستم ایمنی بدن، خواب راحت، تغذیه و متابولیسم بدن و عدم ابتلا به بیماریهای خودایمنی هم از جمله موضوعاتی است که معده سالم میتواند داشته باشد. برای اینکه معده و دستگاه گوارش سالمی داشته باشید هم باید ابتدا رژیم غذایی و سبک زندگی سالمی داشته باشید. این رژیم غذایی باید ویتامینها و مواد معدنی مؤثر بر سلامت معده را در خود جای بدهد اما بهترین ویتامین برای تقویت معده چیست؟ کمبود چه ویتامینی باعث ضعف معده میشود؟ یا کدام مواد معدنی به افزایش سلامت معده کمک میکنند؟ در این مقاله، پاسخ این سؤالات را میخوانید و با بهترین مکملها برای تقویت معده آشنا میشوید.
نقش ویتامین ها در سلامت معده
سلامت دستگاه گوارش در سلامت عمومی بدن نقش بسیار مهمی دارد. فرایند هضم وظیفه اصلی دستگاه گوارش و معده به شمار میرود. این عضو از بدن مسئول تجزیه غذا به مواد مغذی است که بدن میتواند آنها را جذب و استفاده کند. ویتامینها در این سیستم پیچیده نقش مهمی دارند و به واکنشهای آنزیمی لازم برای تجزیه و جذب مواد غذایی کمک میکنند. برخی از ویتامین در تسهیل ترشح آنزیمهای گوارشی و حمایت از سلامت پوشش معده که در پردازش کارآمد مواد مغذی نقش اساسی دارد، نقش دارند.
به عنوان مثال، برخی از ویتامینهای محلول در چربی برای هضم و جذب درشت مغذیها ضروری هستند. ویتامین A هم که میتوان آن را هم از غذاهای حیوانی و هم از غذاهای گیاهی تأمین کرد، به روشهای مختلف به دستگاه گوارش کمک میکند. این ویتامین نه تنها به حفظ سلامت غشاهای مخاطی در دستگاه گوارش کمک میکند، بلکه ازعملکردهای ایمنی این دستگاه و مهمتر از همه معده هم پشتیبانی میکند. نقش سایر ویتامینها در تعدیل ایمنی معده و تأثیر آنها بر عملکرد دستگاه گوارش، پیچیدگی و وابستگی متقابل این مواد مغذی را در حفظ سلامت دستگاه گوارش نشان میدهد. بنابراین یک رژیم غذایی متعادل که شامل مقدار کافی ویتامینها باشد برای هضم مناسب غذاها و سلامت معده ضروری است.
بهترین ویتامین ها برای تقویت معده
هضم یا همان فرایندی که در آن بدن غذا را تجزیه میکند تا مواد مغذی، ویتامینها و مواد معدنی را به بدن برساند، برای رشد، ترمیم سلولها و تولید انرژی بسیار مهم است. حفظ میکروبیومهای سالم گوارشی برای حفظ سلامت دستگاه گوارش و حمایت از سلامت عمومی بدن اهمیت بسیاری دارد. اگر به بهبود عملکرد معده و فرایند هضم غذا در آن هستید، بهتر است مصرف مواد غذایی یا مکملهای حاوی ویتامینهای تقویتکننده معده را در رژیم غذایی خود بگنجانید.
ویتامین C و سلامت معده
معمولا ویتامین C در سلامت سیستم ایمنی بدن نقش مهمی دارد. با حمایت از عملکرد و فعالیت سلولهای ایمنی مختلف، واکنش ایمنی آن در برابر مشکلات سلامتی و بیماریها را تقویت میکند. این ویتامین به عنوان یک آنتی اکسیدان به خنثی کردن رادیکالهای آزاد کمک میکند. رادیکالهای آزاد به سلولهای ایمنی آسیب میرسانند و قابلیت آنها را برای مبارزه با عفونتها محدود میکند. همچنین، تولید گلبولهای سفید خون مانند لنفوسیتها و فاگوسیتها را افزایش میدهد که میتوانند در مقابله با عفونتها مؤثر باشند.
بااینحال، مزایای ویتامین C برای سلامتی بدن فراتر از بهبود عملکرد سیستم ایمنی است. این ویتامین میتواند باکتریها را در دستگاه گوارش از جمله معده جابهجا کند و اثرات ضد التهابی ایجاد کند که در نهایت به بهبود سلامت معده و دستگاه گوارش کمک میکند. این ویتامین میتواند میزان باکتریهای خوب در معده را افزایش دهد و باعث کاهش میزان باکتریهای بد آن شود.
ویتامین D و سلامت معده
این ویتامین نقش مهمی در واکنشهای ایمنی و تشکیل استخوانهای سالم دارد زیرا به بدن در جذب کلسیم و فسفر کمک میکند. علاوهبراین، ویتامین D میتواند به تنظیم التهاب در سراسر بدن، از جمله در داخل دستگاه گوارش و معده کمک کند.
نقش ویتامین D در کنترل التهاب دستگاه گوارش به توانایی آن برای تأثیرگذاری بر میکروبیوم مربوط میشود. علاوهبراین، تحقیقات نشان داده که مصرف ویتامین D میتواند جذب کلسیم را در معده و روده تنظیم کند. تسهیل فرایندهای ضروری برای دستگاه گوارش مانند حرکت عضلات و ارسال بهتر سیگنالهای عصبی از مغز به بدن هم از جمله فواید این ویتامین است.
ویتامین A و سلامت معده
ویتامین A در بینایی، سلامت استخوان، سلامت دستگاه تولید مثل و بهبود عملکرد سیستم ایمنی نقش دارد. کمبود ویتامین A اغلب باعث بیماریهای دستگاه گوارش همراه میشود. کمبود ویتامین A باعث ایجاد این مشکلات و بیماریها نمیشود اما بیماری سلیاک، کرون، سیروز، اعتیاد به الکل و فیبروز کیستیک ممکن است منجر به عدم جذب ویتامین A شود.
ویتامینهای گروه B و سلامت معده
ویتامینهای گروه B برای سلامت عمومی بدن ضروری هستند و در تولید گلبولهای قرمز و تأمین انرژی بدن نقش دارند. به طور خاص، این ویتامینها با تجزیه کربوهیدراتها و چربیها به آزاد شدن انرژی کمک میکنند. ویتامینهای گروه B که در سلامت معده و بهبود فرایند هضم نقش دارند به ترتیب زیر هستند.
تیامین (B1)
تیامین به بدن کمک میکند اسید هیدروکلریک تولید کند که برای ترشح مناسب اسید معده ضروری است. اسید معده کافی برای تجزیه غذا و جذب بهینه مواد مغذی اهمیت بسیاری دارد.
ریبوفلاوین (B2)
ریبوفلاوین برای متابولیسم درشت مغذیها یعنی کربوهیدراتها، پروتئینها و چربیها که در رژیم غذایی مصرف میکنید ضروری است. همچنین، به عنوان یک آنتی اکسیدان عمل میکند و باعث خنثی کردن رادیکالهای آزاد، کاهش استرس اکسیداتیو و آسیب احتمالی به سلولها و بافتهای دستگاه گوارش کمک میشود.
نیاسین (B3)
نیاسین در متابولیسم کربوهیدراتها، پروتئینها و چربیها نقش دارد و از فرایند تولید انرژی در بدن حمایت میکند. علاوهبراین، این ویتامین از گروه ب به حفظ سلامت پوشش داخلی دستگاه گوارش کمک میکند.
پیریدوکسین (B6)
پیریدوکسین در تجزیه پروتئینها و حمایت از متابولیسم اسیدهای آمینه در فرایند گوارش نقشی حیاتی دارد. همچنین، این ویتامین ب به سنتز انتقالدهندههای عصبی که بر عملکرد معده و روده تأثیر میگذارند کمک میکند.
بیوتین (B7)
بیوتین از تجزیه کربوهیدراتها، پروتئینها و چربیها حمایت میکند و به تبدیل شدن غذا به انرژی کمک میکند. همچنین به حفظ سلامت پوشش داخلی دستگاه گوارش کمک میکند.
کوبالامین (B12)
ویتامین B12 برای تشکیل گلبولهای قرمز خون و عملکرد عصبی بسیار مهم است اما به تجزیه اسیدهای چرب و اسیدهای آمینه در طول هضم طبیعی هم کمک میکند. وجود B12 کافی برای حفظ سلامت دستگاه گوارش هم ضروری است.
مواد معدنی مؤثر بر سلامت معده
مواد معدنی هم به اندازه ویتامینها برای تقویت معده ضعیف اهمیت دارند. برای اینکه مواد معدنی لازم برای تقویت معده و دستگاه گوارش بدن خود را تأمین کنید باید از مواد غذایی حاوی این ریزمغذیها یا مکملهایی که این مواد معدنی را در ترکیبات خود دارند استفاده کنید. در ادامه، با مهمترین مواد معدنی مؤثر در تقویت معده ضعیف آشنا میشوید.
آهن
آهن یک ماده معدنی است که برای داشتن گلبولهای قرمز سالم که اکسیژن را در سراسر بدن شما حمل میکنند ضروری است. این ماده معدنی برای رشد سالم بدن، رشد عصبی، عملکرد سلولی و سنتز برخی هورمونها اهمیت دارد و به بارداری سالم و بهبود علکرد ورزشکاران کمک میکند. البته، موضوع به همین جا ختم نمیشود. مطالعات نشان میدهند که کم خونی ناشی از فقر آهن باعث اختلالات کبدی و بیماریهای گوارشی مانند IBS میشود و ممکن است باعث خستگی، ضعف و علائم گوارشی ناراحتکننده مانند درد معده، یبوست و اسهال شود.
منیزیم
منیزیم نقش حیاتی در بدن ایفا میکند و در مزایای سلامتی مختلفی از جمله سنتز پروتئین، سلامت استخوان، تولید انرژی، پیشگیری از بیماریها و بهبود عملکرد قلب، ماهیچهها و اعصاب نقش دارد. با وجود اهمیتی که این ماده معدنی در بدن دارد، مصرف آن در افراد مختلف کم است و به راحتی با استرس و تعریق تخلیه میشود.
تحقیقات نشان میدهد که منیزیم در سلامت دستگاه گوارش هم نقش دارد، چون میتواند با کشیدن آب به داخل روده به عنوان یک ملین عمل کند تا حرکت روده را تحریک کند و به نرمی و اندازه مدفوع کمک کند.
روی
روی یک ماده معدنی ضروری در بسیاری از جنبههای متابولیسم سلولی است و در سنتز پروتئین و DNA، سیگنالدهی و تقسیم سلولی و حمایت از رشد و تکامل سالم در دوران بارداری، نوزادی، کودکی و نوجوانی نقش دارد. بهعلاوه، تحقیقات نشان میدهد که مکمل روی می تواند تأثیر مثبتی بر باکتریهای معده و روده داشته باشد و مدت زمان اسهال را کاهش دهد.
منابع غذایی حاوی ویتامین ها برای تقویت معده
برای تأمین بهترین ویتامین برای تقویت معده در وهله اول باید این ویتامین از هر نوعی که باشد را از طریق رژیم غذایی خود دریافت کنید. در واقع، یک رژیم غذایی سالم شامل مواد غذایی و خوراکیهایی است که ویتامینهای C، D، A، B1، B2، B3، B6، B7 و B12 دارد.
ویتامین C را میتوانید در میوهها و سبزیجات مختلف پیدا کنید که از جمله آنها عبارتاند از:
- مرکباتی مانند پرتقال، لیمو و گریپ فروت؛
- کیوی؛
- فلفل دلمهای؛
- توت فرنگی؛
- گوجه فرنگی؛
- کلم بروکلی؛
- کلم بروکسل؛
- کلم پیچ؛
- گل كلم؛
- سیب زمینی سفید.
ویتامین D را هم با مصرف غذاهایی مانند ماهی چرب، روغن ماهی، زرده تخم مرغ، پنیر و جگر گاو یا از طریق نور خورشید جذب کنید. منابع غذایی سرشار از تیامین غلات کاملی مانند برنج قهوهای و جو دوسر، حبوبات، آجیل و دانههای خوراکی هستند. ویتامین A هم در مواد غذایی مانند شاه ماهی و ماهی قزل آلا، جگر گاو، سبزیجات برگ سبز، سیب زمینی شیرین، هویج و کلم بروکلی وجود دارد.
ریبوفلاوین از گروه ویتامینهای ب در گوشت و غذاهای غنی شده، آجیل، سبزیجات سبز و لبنیات یافت میشود. غذاهای غنی از نیاسین گوشت (مرغ، ماهی و گاو)، آجیل، غلات کامل و حبوبات هستند. غذاهای سرشار از ویتامین B6 جگر گاو، ماهی تن، ماهی قزلآلا، غلات غنی شده، نخود، مرغ و میوهها و سبزیجات مانند سبزیجات برگدار، موز، پاپایا، پرتقال و طالبی هستند. بیوتین در غذاهایی مانند تخم مرغ، آجیل، دانههای خوراکی، سیب زمینی شیرین و ماهیهایی مانند سالمون یافت میشود. غذاهای حاوی ویتامین B12 هم گوشت، ماهی، مرغ، محصولات لبنی، غلات غنی شده، توت فرنگی و لوبیا هستند.
بهترین مولتی ویتامین ها برای تقویت معده
اگر فکر میکنید بدن شما بهترین ویتامین برای تقویت معده را از مواد غذایی جذب نمیکند یا به هر دلیلی پزشک شما تشخیص داده که باید علاوه بر مواد غذایی از مکملهای حاوی ویتامین و مواد معدنی برای تقویت معده استفاده کنید، باید سراغ بهترین مولتی ویتامینها یا مکملها بروید. در ادامه، با برخی از این مولتی ویتامینها که به عنوان بهترین مکمل برای تقویت معده شناخته میشوند، آشنا میشوید.
مکمل Super Biotic
پروبیوتیکها باکتریهای زندهای هستند که برای دستگاه گوارش شما مفید هستند. فلور مفید روده به دستگاه گوارش شما کمک می کند تا فیبر را تجزیه کند. این اتفاق میزان جذب مواد مغذی را افزایش میدهد و اسیدهای چرب با زنجیره کوتاه و ویتامینهای مفید تولید میکند. پروبیوتیکها به هضم غذاهایی که متابولیسم آنها دشوار است مانند غذاهای حاوی لاکتوز کمک میکنند. مکمل Super Biotic پروبیوتیکهای لازم برای تقویت معده را فراهم میکند و برای مهار رشد باکتریهای مضر و تسکین علائم خاص مشکلات معده از جمله نفخ، گاز معده و اسهال مفید است.
قرص دایجستیو
آنزیمهای گوارشی پروتئینهایی هستند که به تجزیه غذا در دستگاه گوارش کمک میکنند. این آنزیمها توسط پانکراس، معده و روده کوچک تولید میشوند. بااینحال، سیستم گوارش برخی از افراد آنزیمهای گوارشی کافی تولید نمیکنند. این مسئله ممکن است منجر به مشکلات گوارشی مانند نفخ، گاز معده و سوءهاضمه شود. مکملهای آنزیمی گوارشی مانند قرص دایجستیو میتوانند با کمک به تجزیه غذا به بهبود سلامت دستگاه گوارش کمک کنند. این مکمل حاوی ترکیبی از آنزیمهای مختلف از جمله پروتئاز، آمیلاز، لیپاز، لاکتاز و سلولاز است. این آنزیمها به ترتیب به تجزیه پروتئینها، کربوهیدراتها، چربیها، لاکتوز و فیبر کمک میکنند.
مکمل ال گلوتامین
ال گلوتامین یک اسید آمینه است که برای سلامت دستگاه گوارش و معده ضروری است. این اسید آمینه فراوانترین اسید آمینه در بدن محسوب میشود و برای سوخترسانی به سلولهای پوششدهنده دستگاه گوارش به کار میرود. گلوتامین به تقویت سیستم دفاعی دستگاه گوارش کمک میکند و برای جلوگیری از ورود مواد مضر به جریان خون مهم است.
مکمل ال گلوتامین میتواند با حمایت از رشد و ترمیم پوشش مخاطی معده و دستگاه گوارش به بهبود سلامت آن کمک کند.
کورکومین
کورکومین یک ترکیب طبیعی است که در زردچوبه، ادویه رایج در غذاهای ایرانی یافت میشود. خواص ضد التهابی قوی کورکومین به کاهش التهاب در دستگاه گوارش کمک میکند. کورکومین به بازیابی میکروبیومهای دستگاه گوارش هم کمک میکند و در فرایند هضم بهتر غذاها نقش دارد.
روی کارنوزین
معده پر از مایعات گوارشی است. لایه نازکی از مخاط پوششی معده از آن در برابر محتویات خود محافظت میکند. در غیر این صورت، کم کم معده دیواره خود را هضم میکند. اگر این لایه مخاطی نازک یا ناپدید شود، ممکن است دچار ناراحتی معده شوید. با مصرف مکمل روی کارنوزین از این لایه محافظ معده محافظت کنید.
مکمل منیزیم و ب کمپلکس و ویتامین سی
این مکمل ویتامینهای مهم گروه ب، ویتامین سی و منیزیم که هر سه در سلامت معده نقش دارند را تأمین میکند. به این ترتیب، میتوانید به جای مکملهای سادهتری که هر یک از این مواد را به صورت جداگانه دارند، این مکمل حاوی مواد مغذی مهم جهت تقویت معده را مصرف کنید.
سؤالات متداول
بهترین ویتامین برای تقویت معده چیست؟
ویتامینهای C، D، A، B1، B2، B3، B6، B7 و B12
بهترین مکملهای تقویتکننده معده کداماند؟
مکمل منیزیم و ب کمپلکس و ویتامین سی، روی کارنوزین، کورکومین، مکمل ال گلوتامین، قرص دایجستیو و مکمل Super Biotic
بهترین زمان مصرف مولتی ویتامینها برای تقویت معده را از کجا تشخیص بدهیم؟
این مکملها باید بر اساس نظر پزشک متخصص مصرف شوند. او با توجه به رژیم غذایی و شرایط سلامتی شما بهترین زمان مصرف و دوز مناسب برای مصرف این مکملها را توصیه میکند.
سخن پایانی
سلامت معده و سیستم گوارش بر سلامت جسم و روان ما تأثیر مستقیمی دارد. برای اینکه این اندامهای حیاتی بدن همیشه فعال و سالم باشند، باید بهترین ویتامین برای تقویت معده و سیستم گوارش را از طریق مواد غذایی تأمین کنید. در برخی از موارد هم باید برای تأمین این ویتامینها از بهترین مکملها استفاده کرد. از آنجایی که سلامت معده اهمیت بسیاری دارد، بهتر است به منظور پیشگیری از هر گونه بیماری و ناراحتی معده و برای انتخاب مکملها ابتدا با پزشک متخصص مشورت کنید. او میتواند با توجه به شرایط جسمی و سلامتی شما بهترین مکملها و دوز مناسب برای مصرف آنها را به شما پیشنهاد دهد.