قرص زنوور یک مهارکننده آنزیم لیپاز در دستگاه گوارش است. این قرص برای کمک به کاهش وزن با جلوگیری از هضم و جذب چربی در غذا با مهار آنزیم لیپاز در روده استفاده می‌شود. قرص زنوور معمولاً در کنار یک رژیم غذایی کم کالری و برنامه ورزشی برای درمان چاقی یا برای کنترل وزن در افراد دارای شرایط خاص سلامتی تجویز می‌شود.
موارد مصرف زنوور
زنوور عمدتاً برای موارد زیر تجویز می‌شود:
- لاغری: به افرادی که دارای اضافه وزن یا چاق هستند، به ویژه افرادی که شاخص توده بدنی (BMI) ۳۰ یا بیشتر دارند، یا افرادی با BMI ۲۷ یا بیشتر که دارای شرایط خاص سلامتی مرتبط با وزن مانند دیابت یا فشار خون هستند، کمک می‌کند.
- کنترل وزن: برای حفظ وزن پس از کاهش وزن اولیه از طریق رژیم غذایی و ورزش استفاده می‌شود.
- سندرم متابولیک: این قرص می‌تواند بخشی از یک استراتژی گسترده‌تر برای کنترل سندرم متابولیک و مجموعه‌ای از شرایط از جمله فشار خون بالا، قند خون بالا و سطوح غیر طبیعی کلسترول باشد.
ترکیبات قرص زنوور
زنوور برای تجویز خوراکی به صورت کپسول فیروزه‌ای رنگ ژلاتینی موجود است. کپسول زنوور برای لاغری تولید شده‌است. هر کپسول حاوی فرمولی متشکل از ۱۲۰ میلی گرم ماده موثره، اورلیستات، و همچنین مواد غیرفعال سلولز میکروکریستالی، سدیم نشاسته گلیکولات، سدیم لوریل سولفات، پوویدون و تالک است. از دیگر مواد تشکیل دهنده آن می‌توان از گلیسرید استات، نمک سدیم کربوکسی میتل سلولز، پوشش از نوع ژلاتین، رنگ‌دهنده آهن اکسید قرمز،آهن اکسید زرد و تیتانیوم دی اکسیر نام برد.
قرص زنوور حاوی ماده فعال اورلیستات است. همان‌طور که اشاره شد، این قرص علاوه بر اورلیستات شامل مواد غیرفعال مانند سلولز میکروکریستالی، نشاسته گلیکولات سدیم و سایر مواد کمکی هستند که به فرمولاسیون و پایداری قرص کمک می‌کنند.
مکانیزم عملکرد قرص زنوور (اورلیستات) در بدن
زنوور با مهار آنزیم لیپاز در سیستم گوارشی عمل می‌کند. با این کار از تجزیه چربی‌های مواد غذایی به مولکول‌های کوچک‌تر قابل جذب جلوگیری می‌شود. در نتیجه حدود ۳۰ درصد چربی مصرفی جذب نشده و دفع می‌شود. در نتیجه کالری دریافتی به طور کلی کاهش می‌یابد و منجر به کاهش وزن می‌شود.
مزایای قرص زنوور برای لاغری
در ادامه مزایای قرص دفع چربی زنوور برای لاغری را می‌خوانید:
- موثر در مهار جذب چربی: قرص لاغری xenover آنزیم لیپاز را مهار می‌کند و از هضم و جذب تقریباً ۳۰ درصد چربی موجود در مواد غذایی جلوگیری می‌کند که منجر به کاهش کالری دریافتی می‌شود.
- موثر در کاهش وزن: زمانی که قرص زنوور برای لاغری با یک رژیم غذایی کم کالری و ورزش ترکیب شود، به کاهش وزن و کنترل آن در طول زمان کمک شایانی می‌کند.
- بهبود معیارهای سلامت: کاهش وزن با قرص زنوور با معیارهای سلامتی مانند فشار خون، سطح کلسترول و سطح گلوکز خون سازگار است و منجر به بهبود آنها می‌شود.
- مصرف طولانی مدت: مصرف این قرص به عنوان بخشی از یک برنامه جامع مدیریت وزن برای استفاده طولانی مدت تایید شده است.
- بدون مواد محرک: قرص xenover برخلاف برخی از داروهای کاهش وزن، حاوی ترکیبات حرک نیست که می‌تواند برای افراد حساس به این مواد مفید باشد.
تأثیر قرص لاغری xenoverبر متابولیسم بدن
طبق آزمایشی که درباره این قرص انجام شده مصرف قرص xenover، متابولیسم اکسیسترول (نوعی کلسترول) را در بزرگسالان دارای اضافه وزن و چاق بهبود بخشید. تحقیقات بیشتر برای شناسایی نقش زنوور در متابولیسم‌های مختلف در بدن در حال انجام است. به طور کلی، تأثیر xenover بر متابولیسم با اصلاح نحوه پردازش و استفاده چربی‌ها توسط بدن، به کاهش وزن کمک می‌کند. تأثیرات قرص زنوور بر متابولیسم بدن، با موارد زیر اتفاق میفتد:
- کاهش جذب چربی: قرص زنوور برای لاغری با مهار آنزیم لیپاز از تجزیه و جذب حدود ۳۰ درصد از چربی مواد غذایی جلوگیری می‌کند که منجر به کاهش کالری دریافتی و تغییر متابولیسم چربی می‌شود.
- افزایش دفع چربی: با مصرف قرص زنوور چربی‌های جذب نشده از طریق مدفوع دفع می‌شوند که می‌تواند منجر به افزایش محتوای چربی در حرکات روده شود.
- عدم جذب بالقوه مواد غذایی: از آنجایی که xenover با جذب چربی تداخل دارد، می‌تواند بر جذب ویتامین‌های محلول در چربی (A، E، D و K) و سایر مواد مغذی نیز تأثیر بگذارد که ممکن است فرد نیاز به مکمل ویتامین داشته باشد.
- تغییر حالت لیپیدی: استفاده طولانی مدت قرص زنوور منجر به بهبود سطح کلسترول و کاهش کلسترول LDL می‌شود و به سلامت قلب و عروق کمک می‌کند.
مقدار مصرف قرص زنوور
دوز توصیه شده زنوور یک کپسول ۱۲۰ میلی‌گرمی سه بار در روز با هر وعده غذایی اصلی حاوی چربی (حداکثر ۱ ساعت بعد از غذا) است.
شما باید از یک رژیم غذایی متعادل و کم کالری استفاده کنید که تقریباً ۳۰ درصد کالری آن را چربی تشکیل بدهد. مصرف روزانه چربی، کربوهیدرات و پروتئین باید در سه وعده غذایی اصلی توزیع شود. اگر گهگاه یک وعده غذایی فراموش شود یا حاوی چربی نباشد، می‌توان دوز زنوور را حذف کرد.
از آنجایی که زنوور جذب برخی از ویتامین‌های محلول در چربی و بتاکاروتن را کاهش می‌دهد، برای اطمینان از تغذیه کافی باید به افراد توصیه کرد که از مولتی ویتامین حاوی ویتامین‌های محلول در چربی استفاده کنند. مکمل ویتامینی باید حداقل ۲ ساعت قبل یا بعد از تجویز xenover مثلا قبل از خواب مصرف شود.
افرادی که هم اورلیستات و هم سیکلوسپورین مصرف می‌کنند، سیکلوسپورین را ۳ ساعت بعد از اورلیستات مصرف کنند. همچنین افرادی که هم اورلیستات و لووتیروکسین مصرف می‌کنند، باید لووتیروکسین و اورلیستات را حداقل با فاصله ۴ ساعت مصرف کنند. این افراد باید از نظر تغییرات در عملکرد تیروئید تحت نظر باشند.
دوزهای بالاتر از ۱۲۰ میلی گرم سه بار در روز فواید بیشتری از این دوز توصیه شده ارائه نمی‌دهند. ۲۴ تا ۴۸ ساعت پس از مصرف زنوور، ممکن است چربی در مدفوع مشاهده شود. پس از قطع مصرف قرص، محتوای چربی مدفوع معمولاً در عرض ۴۸ تا ۷۲ ساعت به سطح قبل از درمان باز می‌گردد.
شرایط نگهداری
- کپسول را تا زمان مصرف در بسته نگه دارید و بسته را به منظور محافظت در برابر نور داخل کارتن آن قرار دهید.
- Xenover را در جای خشک و خنک که دمای آن کمتر از ۲۵ درجه سانتی‌گراد است، نگهداری کنید.
- زنوور یا هر داروی دیگری را در حمام یا نزدیک سینک ظرفشویی و دستشویی نگهداری نکنید.
- این قرص را داخل خودرو یا روی طاقچه نگذارید. گرما و رطوبت ممکن است برخی از مدل‌های این دارو را از بین ببرد.
- دور از دسترس کودکان خردسال نگهداری شود.
- یک کمد قفل‌دار حداقل یک و نیم متر بالاتر از سطح زمین مکان مناسبی برای نگهداری از قرص زنوور برای لاغری است.
عوارض قرص لاغری اورلیستات (زنوور)
برخی از افراد ممکن است هنگام مصرف قرص زنوور برای لاغری عوارض جانبی بسیار بد و گاهی کشنده داشته باشند. البته ممکن است این عوارض نادر باشند. اگر هر یک از علائم زیر را دارید که ممکن است به یک عارضه جانبی بسیار بد مربوط باشد، فوراً به پزشک خود اطلاع دهید یا از مراقبت‌های پزشکی استفاده کنید:
- علائم یک واکنش آلرژیک، مانند بثورات پوستی، کهیر، خارش، قرمزی، تورم، تاول یا پوسته پوسته شدن پوست با تب یا بدون تب، خس خس سینه، سفتی در قفسه سینه یا گلو، مشکل در تنفس، بلع یا صحبت کردن، گرفتگی غیر معمول صدا یا تورم دهان، صورت، لب‌ها، زبان و گلو
- علائم مشکلات کلیوی مانند ناتوانی در دفع ادرار، تغییر در میزان دفع ادرار، وجود خون در ادرار یا افزایش شدید وزن
- علائم مشکلات کبدی مانند تیرگی ادرار، احساس خستگی، از دست دادن اشتها، ناراحتی معده یا درد معده، رنگ روشن مدفوع، تهوع و زردی پوست یا چشم
- علائم سنگ کیسه صفرا مانند درد ناگهانی در ناحیه بالای شکم سمت راست، ناحیه شانه راست یا کتف، زردی پوست یا چشم و تب همراه با لرز
- مدفوع سیاه یا خونی
- درد هنگام دفع ادرار
- افزایش دفع ادرار
- درد بسیار شدید کشاله ران یا ران
- تورم
همه داروها ممکن است عوارض جانبی ایجاد کنند. بااینحال، بسیاری از افراد بعد از مصرف قرص زنوور برای لاغری عوارض جانبی ندارند یا فقط عوارض جانبی جزئی را تجربه می‌کنند. از عوارض دیگر xenover می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- درد معده یا اسهال
- عدم کنترل در دفع مدفوع
- باد معده همراه با ترشح، لکه‌های چرب و احساس نیاز به رفتن به دستشویی
- مدفوع چرب یا روغنی
- ناراحتی معده
- سر درد
- کمر درد
- احساس ضعف یا خستگی
- تغییرات در پریود
- داشتن علائم سرماخوردگی
البته این موارد، تمام عوارض جانبی ممکن را شامل نمی‌شود. اگر در مورد عوارض جانبی سوالی دارید، با پزشک خود تماس بگیرید.
موارد منع مصرف قرص لاغری زنوور
در موارد زیر نباید از قرص زنوور برای لاغری استفاده کنید:
- حساسیت به قرص اورلیستات برای لاغری یا ابتلا به سندرم سوء جذب (ناتوانی در جذب مناسب غذا و مواد مغذی)
- داشتن مشکلات کیسه صفرا
- بارداری
- نداشتن اضافه وزن
- داشتن عمل پیوند عضو
- استفاده از از سیکلوسپورین (برای جلوگیری از رد پیوند عضو)
برای اطمینان از بی خطر بودن xenover برای شما، اگر تا به حال موارد زیر را داشته‌اید، به پزشک خود اطلاع دهید:
- سنگ کلیه
- بیماری کیسه صفرا
- التهاب پانکراس
- تیروئید کم‌کار
- بیماری کبد
- بیماری کلیه
- اختلال در غذا خوردن (بی اشتهایی یا پرخوری)
اگر باردار هستید از قرص اورلیستات برای لاغری استفاده نکنید. کاهش وزن در دوران بارداری توصیه نمی‌شود، حتی اگر اضافه وزن داشته باشید. اگر در دوره مصرف قرص، باردار شدید، مصرف اورلیستات را قطع کنید و فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.
مصرف قرص لاغری اورلیستات می‌تواند جذب برخی ویتامین‌ها را برای بدن شما دشوارتر کند. اگر در دوران شیردهی به نوزادی هستید، این ویتامین‌ها برای بدن شما مهم هستند. در دوران شیردهی، بدون نظر پزشک از این دارو استفاده نکنید.
تداخل دارویی
ممکن است در حین مصرف اورلیستات مجبور به استفاده از داروهای دیگر شوید یا قصد مصرف آن داروها را داشته باشید. چند مورد تداخل دارویی با این قرص را در ادامه می‌خوانید.
- سیکلوسپورین
داده‌های یک مطالعه درباره تداخل دارویی زنوور و سیکلوسپورین، نشان‌دهنده کاهش سطح پلاسمایی سیکلوسپورین با تجویز همزمان زنوور با سیکلوسپورین است. زنوور و سیکلوسپورین نباید به طور همزمان مصرف شوند. سیکلوسپورین باید ۳ ساعت پس از مصرف زنوور تجویز شود. به دوز مصرفی و هشدارها و اقدامات احتیاطی دقت کنید.
- مکمل ویتامین‌های محلول در چربی
داده‌های یک مطالعه نشان داد که جذب مکمل بتاکاروتن در صورت تجویز همزمان با زنوور کاهش می یابد. زنوور جذب مکمل استات ویتامین E را متوقف می‌کند. اثر زنوور بر جذب مکمل ویتامین D، ویتامین A و ویتامین K مشتق از مواد مغذی در حال حاضر مشخص نیست.
- لووتیروکسین
برخی از تحقیقات کم‌کاری تیروئید در بیمارانی که به طور همزمان زنوور و لووتیروکسین مصرف می‌کنند را نشان می‌دهند. بیمارانی که همزمان با زنوور و لووتیروکسین درمان می‌شوند باید از نظر تغییرات در عملکرد تیروئید تحت نظر باشند. لووتیروکسین و زنوور را حداقل با فاصله ۴ ساعته مصرف کنید.
- داروهای ضد انعقاد از جمله وارفارین
جذب ویتامین K ممکن است با اورلیستات کاهش یابد. بیمارانی که مصرف دوزهای وارفارین یا سایر داروهای ضد انعقاد دارند و همزمان از زنوور استفاده می‌کنند، باید از نظر تغییرات در پارامترهای انعقادی به دقت تحت نظر باشند.
- داروهای ضد صرع
تشنج در بیمارانی که همزمان با اورلیستات و داروهای ضد صرع درمان شده‌اند گزارش شده است. بیماران باید از نظر تغییرات احتمالی در فراوانی و یا شدت تشنج تحت نظر باشند.
- داروهای ضد رتروویروسی
از دست دادن کنترل ویروسی در بیماران آلوده به HIV گزارش شده است که اورلیستات را همزمان با داروهای ضدرتروویروسی مانند آتازاناویر، ریتوناویر، تنوفوویر دیزوپروکسیل فومارات و امتریسیتابین مصرف می‌کنند. علت دقیق این امر نامشخص است اما ممکن است به علت تداخل دارویی باشد که جذب سیستمیک داروی ضد رتروویروسی را مهار می‌کند. در بیمارانی که در حین درمان عفونت HIV از زنوور استفاده می‌کنند، سطحRNA HIV باید مرتباً کنترل شود. اگر افزایش تایید شده در بار ویروسی HIV وجود داشته باشد، مصرف زنوور باید قطع شود.
سؤالات متداول
آیا قرص زنوور برای همه موثر است؟
خیر. اورلیستات همه افراد را به یک شکل تحت تأثیر قرار نمی‌دهد. عواملی مانند رژیم غذایی، سبک زندگی، پای‌بندی به مصرف دارو و شرایط سلامت فردی بر اثربخشی آن تأثیر می‌گذارد. برخی ممکن است کاهش وزن قابل توجهی داشته باشند، در حالی که برخی دیگر ممکن است تاثیر کمتری ببینند یا با عوارض جانبی مواجه شوند.
چه مدت زمان لازم است تا قرص لاغری اورلیستات اثر بگذارد؟
در عرض ۲ هفته پس از شروع اورلیستات مقداری کاهش وزن را تجربه خواهید کرد. اگر وضعیت شما بهبود نیافت یا بدتر شد به پزشک خود اطلاع دهید.
آیا قرص لاغری زنوور بدون رژیم و ورزش اثرگذار است؟
خیر. زنوور باید همراه با رژیم غذایی کم چرب، متعادل و با کالری کنترل شده و سایر اقدامات مناسب مانند ورزش مصرف شود.
کلام آخر
قرص اورلیستات برای لاغری از زمان تولید، موضوع بسیاری از تحقیقات بوده است. کارآزمایی‌های بالینی اثربخشی آن را در کمک به لاغری و بهبود نتایج سلامت در افراد دارای اضافه وزن و چاق نشان داده‌اند. بااینحال، تحقیقات برای بررسی اثرات بلندمدت، تعاملات و کاربردهای جدید احتمالی قرص زنوور برای لاغری کماکان ادامه دارد.