ونوستات دارویی است که می‌تواند به کاهش وزن یا حفظ آن با کاهش میزان چربی جذب‌شده توسط بدن شما از غذایی که می‌خورید کمک کند. متخصصان معمولاً هنگام مصرف این دارو یک رژیم غذایی کم‌کالری را توصیه می‌کنند. می‌توانید این دارو را با یک لیوان آب در طول وعده‌های غذایی مصرف کنید. این دارو همراه با ورزش، تغییر رفتار و برنامه رژیم غذایی کم‌کالری برای کمک به کاهش وزن استفاده می‌شود. ونوستات توسط افراد دارای اضافه وزن خاص مانند افرادی که چاق هستند یا مشکلات پزشکی مرتبط با وزن دارند، استفاده می‌شود. مصرف ونوستات همچنین می‌تواند از افزایش مجدد وزنی که از دست داده‌اید، جلوگیری کند. کاهش وزن و حفظ آن بسیاری از خطرات سلامتی ناشی از چاقی، از جمله بیماری قلبی، دیابت، فشار خون بالا را کاهش می‌دهد.
ونوستات با مسدود کردن آنزیمی که چربی‌ها را در رژیم غذایی شما تجزیه می‌کند، اثر می‌کند. پس از آن، این چربی هضم نشده با مدفوع از بدن شما خارج می‌شود. ونوستات جذب کالری از قند و سایر غذاهای بدون چربی را مسدود نمی‌کند. بنابراین شما همچنان باید کالری دریافتی خود را محدود کنید. نام اصلی این دارو ارلیستات (Orlistat 120 mg) است که در ایران با نام ونوستات شناخته می‌شود. زنیکال (Xenical) فرم تجویزی قوی ونوستات و برند آلی (Alli) نیز بدون نسخه در دسترس است.
ترکیبات قرص ونوستات (Venustat) چیست؟
ماده فعال ونوستات، ارلیستات است که با مهار آنزیم لیپاز اثر می‌کند. این کار از هضم و جذب چربی‌های رژیم غذایی جلوگیری می‌کند و در نتیجه کالری دریافتی کاهش می‌یابد. قرص ونوستات علاوه بر ماده موثر خود، حاوی مواد غیرفعال مختلف (مواد کمکی) هم هست که به فرمولاسیون و تثبیت دارو کمک می‌کند. ترکیبات قرصونوستات برای لاغری عبارت‌اند از:
- سلولز میکرو کریستالی: خمیر تصفیه‌شده‌ی چوب که به عنوان پرکننده و استحکام‌دهنده عمل می‌کند
- سدیم کراسکارملوز: یک تجزیه‌کننده که به تجزیه‌ی قرص در دستگاه گوارش کمک می‌کند.
- پلی سوربات ۸۰: یک ماده امولسیون‌کننده
- هیپروملوز: یک ماده‌ی چسبنده و پوشش دهنده
- دی اکسید تیتانیوم: به عنوان رنگ و مات‌کننده استفاده می‌شود
- اسید استئاریک: روان کننده
قرص ونوستات چگونه باعث لاغری و چربی سوزی می‌شود؟
قرصچربی سوز ونوستات دارویی است که در درجه‌ی اول برای کنترل چاقی استفاده می‌شود. مکانیسم اثر آن در بین داروهای کاهش وزن نسبتاً منحصر به فرد است زیرا به جای سیستم عصبی مرکزی بر سیستم گوارشی تمرکز دارد. درک نحوه تاثیر قرص ونوستات بر لاغری نیازمند نگاهی دقیق به بیوشیمی هضم و جذب چربی در بدن انسان است.
ارلیستات موجود در این قرص با مهار فعالیت آنزیمی به نام لیپاز پانکراس اثر می‌کند. این آنزیم برای هضم چربی‌های رژیم غذایی بسیار مهم است. هنگامی که غذا مصرف می‌شود، چربی‌های موجود در رژیم غذایی معمولاً به شکل تری گلیسیرید هستند. تری گلیسیریدها مولکول‌های بزرگی هستند که نمی‌توانند مستقیماً توسط بدن جذب شوند. لیپاز پانکراس این تری گلیسیریدها را به اسیدهای چرب آزاد و مونوگلیسرید یا مولکول‌های کوچکتری که می‌توانند از طریق پوشش روده کوچک جذب شوند تجزیه می‌کند.
قرص ونوستات برای لاغری شکم و پهلو اثر خود را با اتصال به محل فعال لیپاز پانکراس اعمال می‌کند و در نتیجه از تعامل آنزیم با تری گلیسیرید جلوگیری می‌کند. در واقع ارلیستات با مهار لیپاز پانکراس، هیدرولیز تری گلیسیرید را به اسیدهای چرب آزاد قابل جذب و مونوگلیسرید کاهش می‌دهد. در نتیجه تقریباً ۳۰ درصد چربی مصرف شده در رژیم غذایی هضم نشده و جذب نشده باقی می‌ماند. این چربی هضم نشده از دستگاه گوارش عبور می‌کند و در نهایت از طریق مدفوع دفع می‌شود.
تاثیر قرص ونوستات بر لاغری چگونه است؟
مهار جذب چربی توسط ارلیستات موجود در ونوستات منجر به کمبود کالری می‌شود که به کاهش وزن کمک می‌کند. میزان کاهش وزن در بین افراد متفاوت است اما مطالعات بالینی نشان داده که قرص ونوستات می‌تواند در ترکیب با رژیم غذایی کم‌کالری و ورزش، وزن بدن به میزان متوسطی کاهش دهد. توجه به این نکته مهم است که ونوستات زمانی اثر بیشتری دارد که به عنوان بخشی از یک برنامه مدیریت وزن جامع که شامل تغییرات رژیم غذایی، فعالیت بدنی و اصلاحات رفتاری است، استفاده شود. به این ترتیب می‌توان گفت که لاغری با قرص ونوستات ساده‌تر خواهد شد.
بهترین زمان مصرف قرص ونوستات برای لاغری
قرص ونوستات برای لاغری را فقط طبق دستور پزشک مصرف کنید. بیشتر از دوز توصیه شده و دفعات بیشتری آن را مصرف نکنید.
ونوستات از جذب برخی از چربی‌هایی که می‌خورید جلوگیری می‌کند. بنابراین باید آن را با مایعات در حین غذا یا حداکثر ۱ ساعت پس از غذا مصرف کنید. اگر گهگاه یک وعده غذایی را فراموش می‌کنید یا یک وعده غذایی بدون چربی می‌خورید، باید آن دوز ونوستات را نادیده بگیرید.
از آنجایی که ونوستات ممکن است مقدار برخی از ویتامین‌هایی را که بدن شما از غذا جذب می‌کند، کاهش دهد، باید یک بار در روز یک مکمل مولتی ویتامین مصرف کنید. مکمل ویتامین را حداقل ۲ ساعت قبل یا بعد از مصرف ونوستات مصرف کنید. همچنین می‌توانید مکمل مولتی ویتامین خود را قبل از خواب مصرف کنید.
هنگام استفاده از ونوستات، رژیم غذایی شما نباید بیش از ۳۰ درصد کالری به عنوان چربی داشته باشد. چربی بیشتر در رژیم غذایی عوارض جانبی این دارو را افزایش می‌دهد. رژیم غذایی شما باید از نظر تغذیه متعادل باشد و مصرف روزانه چربی، کربوهیدرات و پروتئین باید در سه وعده غذایی اصلی توزیع شود.
اگر سیکلوسپورین مصرف می‌کنید، آن را حداقل ۳ ساعت قبل یا بعد از مصرف این دارو مصرف کنید. لووتیروکسین نیز باید ۴ ساعت قبل یا بعد از مصرف ونوستات مصرف شود.
حداقل ۲ ساعت قبل یا بعد از مصرف این دارو، یک مکمل مولتی ویتامین حاوی ویتامین‌های A، D، E و K همراه با بتاکاروتن مصرف کنید زیرا همان‌طور که اشاره شد، ونوستات بدن شما را از جذب برخی از ویتامین‌های غذا باز می‌دارد.
عوارض مصرف کپسول ونوستات برای لاغری
همان‌طور که اشاره کردیم، قرص ونوستات برای لاغری، چربی هضم‌نشده را از طریق مدفوع از بدن خارج می‌کند. وجود این چربی هضم نشده در مدفوع ممکن است منجر به عوارض جانبی معده‌ای و روده‌ای خاص شود که اغلب توسط افرادی که ونوستات مصرف می‌کنند، تجربه می‌شود. این عوارض جانبی می‌تواند شامل استئاتوره (مدفوع چرب و روغنی)، فوریت مدفوع و افزایش دفعات مدفوع باشد. با اینکه این عوارض جانبی ممکن است ناخوشایند باشند اما به طور کلی قابل کنترل در نظر گرفته می‌‌شوند و نشان‌دهنده‌ی مکانیسم فعال دارو هستند.
همچنین دوباره قابل ذکر است که از آنجایی که ارلیستات جذب چربی‌های غذایی را کاهش می‌دهد، می‌تواند بر جذب ویتامین‌های محلول در چربی (A، D، E، K) تأثیر بگذارد.
عوارض جانبی مصرف ونوستات که باید در اسرع وقت به پزشک یا متخصص گزارش دهید به این ترتیب هستند:
- واکنش‌های آلرژیک مانند بثورات پوستی، خارش یا کهیر، تورم صورت، لب‌ها یا زبان
- مشکلات تنفسی
- مدفوع خونی یا سیاه و قیری‌رنگ
- علائم و نشانه‌های سنگ کلیه مانند خون در ادرار، درد در ناحیه کمر یا پهلو و درد هنگام ادرار کردن
- علائم و نشانه‌های آسیب کبدی مانند ادرار زرد تیره یا قهوه‌ای، احساس بیماری عمومی یا علائم مشابه آنفولانزا، مدفوع رنگ روشن، از دست دادن اشتها، حالت تهوع، درد بالای شکم سمت راست، احساس ضعف یا خستگی به طور غیرمعمول و زرد شدن چشم یا پوست
- مشکل در دفع ادرار یا تغییر در مقدار ادرار
- مدفوع کنترل نشده و فوری
- استفراغ
عوارض جانبی که معمولاً نیازی به مراقبت پزشکی ندارند (در صورت ادامه یا آزاردهنده بودن به پزشک یا متخصص گزارش دهید):
- باد معده
- افزایش تعداد دفعات اجابت مزاج
- مدفوع چرب (مدفوع ممکن است شفاف، نارنجی یا قهوه‌ای رنگ باشد)
- ناراحتی معده
این نشانه‌ها ممکن است تمام عوارض جانبی احتمالی قرص ونوستات برای لاغری نباشند. برای مشاوره پزشکی در مورد عوارض جانبی با پزشک خود تماس بگیرید.
سؤالات متداول
آیا با مصرف ونوستات سریع لاغر می‌شویم؟
خیر. با مصرف ونوستات و رعایت زمان و شرایط مصرف، معمولاً بعد از سه ماه به کاهش وزن ۵ درصد یا بیشتر می‌رسید.
مصرف قرص ونوستات برای چه کسانی ممنوع است؟
اگر به مصرف ونوستات حساسیت دارید یا به سندرم سوء جذب (ناتوانی در جذب مناسب غذا و مواد مغذی) مبتلا بوده و یا باردار هستید، نباید از ونوستات استفاده کنید. همچنین در صورت داشتن مشکلات کیسه صفرا، داشتن عمل پیوند عضو، نداشتن اضافه وزن و یا مصرف داروهایی مانند سیکلوسپورین، مصرف قرص ونوستات برای شما ممنوع است.
نام تجاری قرص ونوستات چیست؟
نام‌های تجاری قرص ونوستات، زنیکال (Xenical) و آلی (Alli) است و در ایران به نام ارلیستات یا ونوستات شناخته می‌شود.
سخن پایانی
ماده ارلیستات موجود در ونوستات، با مهار آنزیم لیپاز پانکراس، آنزیمی ضروری برای هضم چربی‌های رژیم غذایی، اثر می‌کند. این کار منجر به کاهش جذب چربی و در نتیجه دفع چربی هضم نشده و پس از آن کمبود کالری می‌شود که می‌تواند به کاهش وزن کمک کند. با اینکه مصرف این دارو با عوارض جانبی معده و روده‌ای خاص همراه است اما تأثیر قرص ونوستات بر لاغری بر هیچ‌کس پوشیده نیست و می‌تواند یک جزء موثر از یک برنامه جامع کنترل وزن باشد.