تیروئید غدهای پروانهای شکل است که در قسمت جلویی گردن قرار دارد و هورمونهایی را تولید میکند که مسئول عملکردهای حیاتی بدن از جمله متابولیسم، تنظیم سطح انرژی، تنفس، ضربان قلب و تنظیم خلق و خو هستند. بیماریهای تیروئید ممکن است علائمی مانند افزایش یا کاهش وزن، یبوست یا افزایش حرکات روده، کاهش ضربان قلب، ضعف عضلانی، خشکی پوست و مو و حساسیت به سرما را ایجاد کنند. بیماریهای مختلف تیروئید از جمله کمکاری تیروئید، پرکاری تیروئید و سرطان تیروئید شایعتر هستند. بیماری تیروئید بسته به نوع آن، معمولاْ با روشهای درمانی مانند درمان جایگزینی هورمونی تیروئید، جراحی و سایر روشها مانند پرتودرمانی برای سرطان تیروئید درمان میشود. علاوه بر درمانهای معمولی برای بیماریهای تیروئید، تحقیقات نشان میدهد که تنظیم رژیم غذایی و مصرف مکملها ممکن است به درمان برخی از بیماریهای تیروئید کمک کند. بااینحال، مصرف برخی از مکملهای خاص ممکن است آسیب بیشتری نسبت به مزیت آن به همراه داشته باشند. در این مقاله، توضیح میدهیم که کدام یک از مکمل های تیروئید و چگونه به افراد خاصی در بیماریها و شرایط پزشکی مرتبط با تیروئید کمک میکنند.
نقش مکمل ها در بهبود تیروئید
با توجه به شیوع بیماریهای تیروئید، بسیاری از شرکتهای داروسازی شروع به تهیه مکملهایی کردهاند که به عنوان پشتیبانی از سلامت تیروئید ساخته شدهاند. اگرچه برخی از این محصولات بیضرر هستند اما مصرف مکملهای خاص تیروئید ممکن است به عوارض جانبی منفی منجر شود و حتی میتواند به تیروئید شما آسیب برساند. تیروئید یکی از غدههایی است که عملکرد آن میتواند از طریق رژیم غذایی و تغذیه (از جمله مکملها) به طور قابل توجهی بهینه شود. مکمل های مفید برای تیروئید به تقویت عملکردهای مربوط به هورمونهای تیروئید یعنی تریودوتیرونین (T3) و تیروکسین (T4) کمک میکند که عبارتاند از:
- کاهش التهاب
- افزایش سطح انرژی
- حفاظت از سلامت مو، پوست و ناخن
- بهبود متابولیسم و سوخت و ساز بدن
- تنظیم دمای بدن
- بهبود عملکرد شناختی مغز
- بهبود حالات روحی
هورمونهای بدن بسیار به هم پیوستهاند. بنابراین با حمایت از یک مجموعه هورمون و مسیر بیوشیمیایی، از سلامت بدن کاملاً پشتیبانی میکنید. توجه به این نکته حائز اهمیت است که هیچ ویتامین و مواد معدنی (مکملها) نمیتواند فواید مواد غذایی را در قالب یک رژیم غذایی متعادل سالم فراهم کند. بااینحال، حفظ رژیم غذایی متنوع و سالم همیشه آسان نیست. به همین دلیل ممکن است بخواهید مکمل های تیروئید را تهیه کنید. اگر تصمیم دارید این کار را انجام دهید، باید از مصرف بیش از حد آنها خودداری کنید. مصرف بیش از حد مکمل های مفید برای تیروئید نه تنها میتواند مضر باشد، بلکه ممکن است در عملکرد تیروئید یا نتایج آزمایش خون تیروئید تداخل ایجاد کند. بنابراین، باید به شخصی که تستهای عملکرد تیروئید خود را انجام میدهد، اطلاع دهید که چنین مکملهایی را مصرف کردهاید یا خیر. همچنین توجه داشته باشید که مکملها هرگز نباید به عنوان جایگزینی برای داروهای تجویز شده استفاده شوند.
ویتامین ها و مواد معدنی مفید برای بیماران تیروئیدی
برای شناخت بهتر مکمل های تیروئید باید ویتامینها و مواد معدنی موجود در آنها را بشناسید. در ادامه، با این مواد مغذی آشنا میشوید.
۱. ویتامین A
ویتامین A متابولیسم هورمون تیروئید را تنظیم کرده و هورمون محرک غدهی تیروئید (TSH) را مهار میکند. محققان در یک بررسی انجام شده در سال ۲۰۱۷ نقش مهم ویتامین A را در عملکرد تیروئید دریافتند. بر این اساس، به عنوان مثال، کمبود ویتامین A ممکن است اختلالات تیروئید را که به دلیل کمبود ید اتفاق افتاده است، بدتر کند. رتینوئیدها (نوعی ویتامین A)، میتوانند بر متابولیسم ید تأثیر منفی بگذارند. بااینحال، تحقیقات بیشتری برای تأیید هرگونه مزایای درمان اختلالات تیروئید با ویتامین A لازم است.
منابع رژیم غذایی ویتامین A شامل جگر گاو، ماهی قزلآلا، سبزیجات سبز برگ و محصولات لبنی میشود.
۲. ویتامین D
ویتامین D به بدن کمک میکند تا کلسیم و تولید فسفات را تنظیم کند. محققان متوجه ارتباط احتمالی میان سطوح پایین ویتامین D در سرطان تیروئید و بیماریهای تیروئید خودایمنی مانند تیروئیدیت هاشیموتو و بیماری گریوز، شدهاند.
مصرف بیش از حد ویتامین D ممکن است خطرناک باشد. این خطر به دلیل مصرف مکملها اتفاق میفتد و میتواند منجر به نارسایی کلیه شود.
شما میتوانید با مصرف غذاهایی مانند ماهی چرب، روغن جگر ماهی و غذاهای غنیشده مانند شیر، آب پرتقال و غلات، ویتامین D بیشتری را در رژیم غذایی خود بگنجانید.
۳. ویتامین ۱۲B
برخلاف ویتامین D، شواهد قابل توجهی در مورد ارتباط ویتامین ۱۲B و بیماری تیروئید وجود دارد. تقریبا نیمی از بیماران مبتلا به کمکاری تیروئید از کمبود ویتامین ۱۲B رنج میبرند.
ویتامینهای گروه B به تبدیل مواد غذایی به انرژی، متابولیسم گلبولهای قرمز و تقویت سیستم عصبی کمک میکنند. این ویتامینها در غذاهایی مانند غلات کامل، شیر، تخم مرغ، گوشت قرمز، ماهی، میوه و سبزیجات تیره برگ یافت میشوند.
۴. ید
کمبود ید میتواند باعث ایجاد اختلالات تیروئیدی شود. افرادی که تیروئید سالم دارند باید سطح مناسبی از ید در بدن خود داشته باشند. میزان توصیه شده ید در روز نسبتاً اندک است: ۱۵۰ میکروگرم برای افراد بالای ۱۹ سال. بااینحال، نوجوانان و افرادی که باردار هستند به دوز کمی بالاتر یعنی ۲۲۰ میکروگرم نیاز دارند. زنان شیرده نیز به ۲۹۰ میکروگرم احتیاج دارند.
البته مصرف بیش از حد ید در قالب مکملها میتواند باعث کمکاری یا پرکاری تیروئید شود. در افراد مبتلا به کمکاری و پرکاری تیروئید، مصرف مکملهای ید ممکن است غیر ضروری یا حتی احتمالا مضر باشد.
ید به طور طبیعی در مواد غذایی مانند جلبک دریایی، ماهی کاد، ماست یونانی و تخم مرغ موجود است.
۵. سلنیوم
بدن برای عملکرد آنتی اکسیدانی و متابولیسم هورمونهای تیروئید به سلنیوم نیاز دارد. کمبود سلنیوم میتواند منجر به اختلال عملکرد تیروئید شود. بااینحال، شواهد کافی وجود ندارد که نشان دهد مکملهای سلنیوم بتوانند خطر اختلالات تیروئید را کاهش دهند.
مصرف زیاد سلنیوم در افراد بدون کمبود ممکن است باعث ایجاد عوارض مختلف مانند قند خون، آترواسکلروز (تصلب شرایین) یا سرطان شود.
منابع رژیم غذایی سلنیوم شامل غذاهای دریایی، گوشت، تخم مرغ، محصولات لبنی، نان و غلات میشوند.
۶. روی
بدن برای عملکرد بهتر تیروئید به روی نیاز دارد. روی در سنتز و متابولیسم هورمونهای تیروئید نقش دارد. با وجود این، مصرف بیش از حد روی برای دورههای طولانی ممکن است باعث ایجاد علائم ناگوار گوارشی یا منجر به پایین آمدن مس یا کاهش ایمنی در بدن شود. منابع غذایی سرشار از روی شامل صدف، گوشت قرمز، مرغ، غذاهای دریایی مانند خرچنگ و میگو و غلات غنیشدهی صبحانه میشوند.
۷. آهن
با اینکه آهن نقش مهمی در متابولیسم هورمونی تیروئید دارد اما مصرف بیش از حد آن میتواند باعث ایجاد مسمومیت در بدن، کاهش جذب روی و تداخل با سایر داروها شود. به عنوان مثال، قرصهای آهن و مولتی ویتامینهایی که حاوی آهن هستند، ممکن است بر توانایی بدن در جذب تیروکسین تأثیر بگذارند.
شما میتوانید با مصرف غذاهایی مانند گوشت کمچرب، غذاهای دریایی، مرغ، غلات غنی شده صبحانه، لوبیای سفید، عدس، اسفناج، لوبیای قرمز و نخود، آهن را در رژیم غذایی خود بگنجانید.
۸. کلسیم
میزان کلسیم موجود در بدن ارتباط نزدیک و مستقیمی با سطح هورمونهای تیروئید دارد. مطالعات نشان دادهاند که بیماران مبتلا به پرکاری تیروئید تمایل به مصرف کلسیم بالایی دارند، در حالی که بیماران با تیروئید کمکار، کلسیم کمتری در بدن خود دارند. مکمل کلسیم اغلب برای بیماران مبتلا به کمکاری تیروئید (که سطح هورمونهای تیروئید و کلسیم بدن آنها پایین است)، با نحوه و زمان مناسب مصرف، توصیه میشود.
درمان کمکاری تیروئید معمولاً شامل داروهای جایگزین هورمون تیروئید است که اثربخشی آن میتواند توسط مکملهای کلسیم یا آنتی اسیدهای حاوی کلسیم به خطر بیفتد زیرا کلسیم میتواند در جذب آن داروها دخالت کند. این امر یکی از نگرانیهای مربوط به زنان پس از یائسگی هم هست زیرا آنها بیشتر از دیگران در معرض خطر کمکاری تیروئید و پوکی استخوان قرار دارند.
بهترین مکمل های تیروئید
حالا که با ویتامینها و مواد معدنی موجود در مکمل های تیروئید آشنا شدید، بد نیست که چند نمونه از این مکملها را هم به شما معرفی کنیم.
۱. آشواگاندا (Ashwagandha Supplement 300 mg)
Ashwagandha یک درختچه همیشه سبز است که ترکیبات فعال زیستی از جمله گروهی از مواد شناخته شده با نام با آنولیدها با اثرات ضد التهابی و آنتی اکسیدانی دارد. عصاره ریشه این گیاه بیشتر به شکل قرص، شربت یا پودر به مصرف میرسد.
شواهدی وجود دارد که نشان میدهد آشواگاندا با افزایش سطح هورمونهای تیروئید و کاهش خستگی و درد مفاصل، میتواند در کنترل و تنظیم تیروئید کمکار موثر باشد.
۲. لووتیروکسین سدیم (Levothyroxine sodium)
لووتیروکسین دارویی است که برای درمان کمکاری غده تیروئید استفاده میشود. غده تیروئید هورمونهای تیروئیدی میسازد که به کنترل سطح انرژی و رشد کمک میکند. لووتیروکسین برای جایگزینی هورمون تیروئید از دست رفته تیروکسین مصرف میشود.
اگر کمکاری تیروئید دارید، میتوانید آن را به طور ایمن و موثر با دارویی به نام لووتیروکسین (سینتروئید، لووکسیل، و مانند آن) درمان کنید. این یک نسخه آزمایشگاهی از هورمون تیروئید است.
هر قرص لووتیروکسین حاوی مواد غیر فعال نشاسته ذرت، سدیم کراسکارملوز، استئارات منیزیم، مانیتول و بیکربنات سدیم است.
۳. ال تیروزین (L-tyrosine)
ال تیروزین به عنوان یک اسید آمینه قابل توجه با پتانسیل حمایت از عملکرد تیروئید به عنوان پیشساز هورمونهای حیاتی و انتقالدهندههای عصبی درگیر در این فرآیند فیزیولوژیکی، ظاهر میشود.
این ماده پروتئینی با توجه به نقشی که در تولید هورمون تیروئید دارد، اغلب در مکملهای طبیعی حمایتکننده تیروئید قرار میگیرد که مواد مغذی ضروری برای سنتز و تبدیل هورمون تیروئید را فراهم میکند. ماده اصلی سازنده این مکمل، ال تیروزین است.
۴. متیمازول (Methimazole)
متیمازول برای درمان پرکاری تیروئید (وضعیتی که در آن غده تیروئید بیش از حد هورمون تیروئید تولید میکند)، قبل از جراحی تیروئید یا درمان با ید رادیواکتیو استفاده میشود. متیمازول یک داروی ضد تیروئید است و این کار با سختتر ساختن تولید هورمون تیروئید برای بدن کار میکند.
هر قرص متیمازول حاوی لاکتوز مونوهیدرات، استئارات منیزیم، نشاسته ذرت و تالک است.
۵. قرص سلنیوم
مکمل سلنیوم، آنتی بادیهای پراکسیداز تیروئید (TPO) و شدت علائم کمکاری تیروئید را کاهش میدهد. برخی از مطالعات نشان دادهاند درمان بیمارانی که به بیماری تیروئید خفیف تا متوسط مبتلا هستند با مکملهای سلنیوم کیفیت زندگی و نتایج سلامت چشم را بهبود میبخشد.
مکملهای سلنیوم حتی در افرادی که کمبود سلنیوم ندارند، تأثیر قابلتوجهی بر سیستم ایمنی بدن دارند.
۶. تیروئید کمپلکس
تیروئید کمپلکس ترکیبی منحصر به فرد از مواد مغذی قدرتمند برای کنترل تیروئید و افزایش انرژی است. این مکمل مواد مغذی قوی ید و سلنیوم را برای حمایت از تیروئید به همراه ویتامین ۲B و ۳B برای افزایش انرژی و کاهش خستگی تأمین میکند.
آیا مکمل های تیروئید کم کار و پرکار متفاوت هستند؟
کم کاری تیروئید زمانی رخ میدهد که غده تیروئید کمکار باشد. این خطر با افزایش سن، افزایش مییابد و اغلب توسط ژنتیک ایجاد میشود. زنان سه برابر بیشتر از مردان در معرض ابتلا به کم کاری تیروئید هستند.
اگر تیروئید کمکار داشته باشید، سیستم ایمنی بدن شما برای مبارزه با تیروئید تحریک شده و باعث التهاب میشود و باعث میشود تیروئید شما هورمونهای تیروئید کمتری تولید کند. برخی از علائم کم کاری تیروئید شامل افزایش بدون دلیل وزن یا مشکل در کاهش وزن، خستگی، افسردگی، ریزش و خشکی مو، گرفتگی عضلات، خشکی پوست ، گواتر (تورم غده تیروئید) میشوند.
مکملهای تیروئید کمکار بر افزایش عملکرد تیروئید و تولید بیشتر هورمونها تمرکز دارند. برای مثال قرص لووتیروکسین سدیم که میتوان یک بار در روز به عنوان یک هورمون جایگزین برای کمک به افزایش فعالیت تیروئید مصرف کرد، حاوی هورمون مصنوعی مشابه تیروکسین، هورمونی که غده تیروئید به طور طبیعی تولید میکند، است.
به طور کلی، مکملهای جایگزین تیروئید کمکار باید مادامالعمر مصرف شوند زیرا اثرات کمکاری تیروئید غیرقابل برگشت است.
پرکاری تیروئید نیز اساساً برعکس کمکاری تیروئید است و زمانی اتفاق میفتد که تیروئید اصطلاحاً بیشفعال بوده و هورمون تیروئید را بیش از حد تولید میکند. برخی از علائم پرکاری تیروئید شامل کاهش بیدلیل وزن، احساس سرگیجه یا اضطراب و نازک شدن و ریزش موها میشود.
مکملها در این نوع تیروئید، برخلاف تیروئید کمکار، سعی بر کاهش عملکرد این غده دارند. برای مثال متیمازول برای درمان پرکاری تیروئید استفاده میشود و به تیروئید سیگنال میدهد که تولید هورمونهای ۴T و ۳T را کاهش دهد. این مکمل به صورت قرص ارائه میشود و ممکن است تا سه بار در روز مصرف شود.
سوالات متداول
آیا مصرف مکملهای تیروئید خطراتی دارد؟
بله، مصرف بیش از حد برخی از بهترین مکمل های تیروئید مانند ید، میتواند عملکرد تیروئید را مختل کند.
آیا مصرف مکملهای تیروئید با سایر داروها بیخطر است؟
باید با یک متخصص مشورت کنید تا از تداخلات احتمالی بهترین مکمل های تیروئید با سایر داروها جلوگیری کنید.
چه مدت طول میکشد تا نتایج مکملهای تیروئید را ببینید؟
نتایج مصرف مکمل های ضروری تیروئید ممکن است متفاوت باشد. ممکن است چندین هفته تا چند ماه طول بکشد تا متوجه بهبودی شوید و این موضوع به شرایط زمینهای و نوع مکمل نیز بستگی دارد.
سخن پایانی
اگرچه ممکن است فکر کنیم دوزهای زیاد از مکملهای خاص برای ما مفید است اما مصرف بیش از مقدار توصیه شده، اغلب بیشتر از اینکه مفید باشد به ما آسیب میرساند. به عنوان مثال، یک مطالعه نشان داده است که مصرف مکملهای سلنیوم با دوز بالا (بیش از ۳۰۰ میکروگرم در روز) میزان مرگ و میر را افزایش میدهد. بنابراین توصیه میکنیم هیچ ویتامین یا مکملی را در دوزهای بالا مصرف نکنید، مگر اینکه پزشکتان توصیه کند. لطفاً به یاد داشته باشید که بروشور راهنمای مکملهای تیروئید را بررسی کنید تا مطمئن شوید که آیا مصرف آنها برای شما مفید است یا خیر. اگر در مورد مصرف مکمل های ضروری تیروئید نگرانی دارید، با پزشک یا داروساز خود مشورت کنید.