زگیل تناسلی و روش های درمان آن

زگیل تناسلی یکی از بیماری‌های مهم و گسترده‌ای است که تأثیرات جدی بر سلامت جنسی و عمومی افراد دارد. این مشکل می‌تواند در هر دوره از عمر انسان رخ دهد و به طور مساوی بر مردان و زنان تأثیر بگذارد. 

این مشکل، عبارت است از عفونت‌ها و بیماری‌هایی که از طریق فعالیت‌های جنسی منتقل می‌شوند. ویروس پاپیلومای انسانی (HPV)، موضوعی است که تاثیر جدی بر سلامت جنسی و عمومی جامعه دارد و به عنوان یکی از بیماری‌ها و عفونت‌های تناسلی روز به روز به اهمیت بیشتری یافته است. ویروس اچ پی وی که انواع مختلفی دارد و ممکن است به زگیل تناسلی، سرطان‌های تناسلی و دیگر عفونت‌های جنسی منجر شود.

در این مقاله، به بررسی دلایل زگیل تناسلی در مردان و زنان، مهم‌ترین مسائل مرتبط با پیشگیری و درمان زگیل تناسلی و نکاتی برای حفظ سلامت جنسی پرداخته خواهد شد. این اطلاعات می‌تواند به افراد کمک کند تا سلامت جنسی خود را حفظ کرده و از ابتلا به عفونت‌های تناسلی جلوگیری کنند.

 به منظور پیشگیری از ابتلا به این بیماری‌ها و محافظت از سلامت جنسی خود و دیگران، واکسن‌های HPV به عنوان یک ابزار حیاتی واکسیناسیون عمومی عرضه شده‌اند. 

زگیل تناسلی و روش های درمان آن

زگیل تناسلی یا همان بیماری HPV (ویروس پاپیلومای انسانی)، می‌تواند به زگیل تناسلی، زوائد پوستی در مناطق تناسلی و دیگر علائم منجر شود. برای درمان زگیل تناسلی می‌توان از روش‌های مختلفی استفاده کرد. در ادامه به برخی از روش‌های درمان زگیل تناسلی اشاره خواهیم کرد:

•  روش‌های جراحی: در صورت وجود زگیل‌های بزرگ یا مقاوم به درمان دارویی، روش‌های جراحی ممکن است لازم باشد. این روش‌ها شامل از بین بردن  زگیل‌ها با کرایوتراپی یا با استفاده از یخ مایع، از بین بردن زگیل‌ها با لیزر یا جراحی باز می‌شوند. این روش‌ها توسط پزشک تعیین می‌شوند.
• درمان دارویی: برخی از زگیل‌ها ممکن است با داروها قابل درمان باشند. پزشک می‌تواند داروهای موضعی یا داروهای خوراکی را برای درمان زگیل تناسلی تجویز کند. این داروها ممکن است به صورت کرم، ژل، یا محلول مورد استفاده قرار گیرند.
• از بین رفتن خود‌به‌خودی: برخی از زگیل‌ها ممکن است به صورت خودبه‌خود خنثی شوند. این فرآیند ممکن است مدت زمانی طولانی طی کند و نیاز به صبر داشته باشد.
• پیروی از راهنمایی‌های بهداشت جنسی: برای پیشگیری از انتقال و شیوع ویروس HPV و ابتلا به زگیل تناسلی، مهم است که از ابزارهای محافظتی مثل کاندوم در روابط جنسی استفاده کنید. همچنین، به پیروی از راهنمایی‌های بهداشت جنسی و مراقبت های بهداشت فردی و جنسی توجه کنید.

در هر صورت، اگر شما یا کسی که می‌شناسید به زگیل تناسلی مبتلا شده است، مهم است که به پزشک متخصص در زمینه عفونی، زنان یا پوست مراجعه کنید. پزشک می‌تواند تشخیص دقیق بدهد و راهنمایی درمانی مورد نیاز را فراهم کند. همچنین، به پیروی از راهنمایی‌های پزشک و اطلاعاتی که او ارائه می‌دهد، توجه کرده تا از شیوع و انتقال آسیب‌های جدید جلوگیری کنید.

زگیل تناسلی چیست؟

زگیل تناسلی، که به اختصار HPV نیز نامیده می‌شود، یک عفونت تناسلی است که توسط ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) ایجاد می‌شود. HPV یک گروه از ویروس‌های DNA هستند که به طور عمده از طریق تماس مستقیم تناسلی انتقال می‌یابند و می‌توانند به برخی بیماری‌های تناسلی و عفونت‌های جنسی منجر شوند.

اگرچه بسیاری از عفونت‌های HPV بی‌علامت هستند و خودبه‌خود خاموش می‌شوند، اما برخی از انواع HPV می‌توانند به زگیل تناسلی، سرطان‌های تناسلی و سایر بیماری‌های جنسی منجر شوند. برای پیشگیری از عفونت HPV، واکسیناسیون HPV و استفاده از ابزارهای محافظتی در روابط جنسی توصیه می‌شود.

اگر بخواهیم به طور خلاصه بدانیم زگیل تناسلی چیست، باید بگوییم زگیل تناسلی یک عفونت تناسلی است که توسط ویروس HPV ایجاد می‌شود و می‌تواند به بیماری‌های تناسلی و عفونت‌های جنسی منجر شود.

خرید مکمل تقویت سیستم ایمنی برای تمامی سنین

دلایل ابتلا به زگیل تناسلی 

زگیل تناسلی یا عفونت HPV (ویروس پاپیلومای انسانی) از طریق تماس مستقیم با ویروس HPV منتقل می‌شود. دلایل ابتلا به این بیماری عبارت‌اند از:

•  روابط جنسی بدون محافظت: روابط جنسی بدون محافظت و بدون کاندوم خطر انتقال ویروس HPV و ابتلا به زگیل تناسلی را به شدت افزایش می‌دهند. ویروس HPV می‌تواند از طریق مخاط و مایعات تناسلی به سادگی منتقل شود.
• تماس مستقیم با زگیل تناسلی یا مناطق آلوده: تماس مستقیم با زگیل‌های تناسلی یا مناطق آلوده به ویروس HPV می‌تواند به انتقال بیماری منجر شود. حتی اگر زگیل‌ها یا علائم دیگر به چشم دیده نشوند، ویروس ممکن است در این مناطق حضور داشته باشد.
• شریک‌های جنسی بیشمار: افزایش تعداد شریک‌های جنسی می‌تواند احتمال انتقال ویروس HPV را افزایش دهد. هر شریک جنسی جدید می‌تواند منبع بالقوه برای ورود ویروس به افراد باشد.
• سیستم ایمنی ضعیف: در برخی موارد، افرادی با سیستم ایمنی ضعیف (از جمله افراد مبتلا به HIV یا افرادی که از داروهای سیتوتوکسیک استفاده می‌کنند) در معرض خطر بیشتری در ابتلا به زگیل تناسلی قرار دارند.
•  استفاده از مواد مخدر و الکل: مصرف مواد مخدر و الکل ممکن است تصمیم‌گیری افراد در مورد استفاده از مواد محافظتی را تحت تأثیر قرار دهد و از پیشگیری از عفونت‌های تناسلی جلوگیری کند.

به منظور کاهش خطر ابتلا به زگیل تناسلی، مهم است که از مواد محافظتی در روابط جنسی استفاده کنید و از شریک‌های جنسی خود در مورد سلامت جنسی‌شان سوال کنید. همچنین، واکسیناسیون HPV می‌تواند به پیشگیری از عفونت‌های تناسلی و زگیل تناسلی کمک کند.

بیشتر بخوانید: نوروبیون چیست و چه فوایدی دارد؟

علائم زگیل تناسلی 

زگیل تناسلی عموماً می‌تواند بدون علائم مشخص ظاهر شود و این امر باعث می‌شود که بسیاری از افراد منبع انتقال عفونت‌های تناسلی خود به دیگران شوند. اگرچه در بسیاری از موارد عفونت‌های تناسلی می‌توانند بدون علائم خاص ظاهر شوند، اما در بعضی موارد علائم آشکاری نیز ممکن است به وجود آید. از کجا بفهمیم زگیل تناسلی داریم؟ برای فهمیدن این موضوع، در ادامه به برخی از علائم شایع زگیل تناسلی اشاره می‌شود. علائم این بیماری معمولاً در دو دسته عفونت‌های HPV با خطر پایین و عفونت‌های با خطر بالا تقسیم می‌شوند:

علائم عفونت‌های HPV با خطر پایین:

• زگیل‌های تناسلی همراه با سوزش و خارش: عفونت‌های HPV با خطر پایین ممکن است به زگیل‌های تناسلی منجر شوند که در ناحیه تناسلی یا پوست نزدیک آنها ظاهر می‌شوند. این زگیل‌ها ممکن است به صورت یک یا چند عددی وجود داشته باشند و به صورت سوزشی یا خارشی ظاهر شوند.
• زوائد پوستی: در برخی از موارد، HPV می‌تواند به ظاهر زوائد پوستی به شکل موردی در ناحیه تناسلی منجر شود. این زوائد ممکن است به صورت کوچک و خمیری شکل روی پوست ظاهر شوند.

علائم عفونت‌های HPV با خطر بالا:

• زگیل‌های تناسلی بزرگ‌تر: عفونت‌های HPV با خطر بالا ممکن است به زگیل‌های تناسلی بزرگ‌تر منجر شوند که در ناحیه تناسلی یا پوست نزدیک آن‌ها ظاهر می‌شوند. این زگیل‌ها ممکن است به صورت توده‌های بزرگ‌تر و شاید با اشکال مختلف ظاهر شوند.
• زگیل‌های متعدد: عفونت‌های HPV با خطر بالا ممکن است به تعداد زیادی از زگیل‌های تناسلی منجر شوند که در ناحیه تناسلی یا پوست نزدیک آن‌ها ظاهر می‌شوند.
• علائم دیگر: در برخی از موارد عفونت‌های HPV با خطر بالا می‌توانند به علائم دیگر مانند خونریزی غیرمعمول، سوزش، درد، یا تغییرات منطقه تناسلی منجر شوند.

مهم است بدانید که افرادی که به این بیماری مبتلا هستند ممکن است علائمی نداشته باشند، به عبارت دیگر بیماری می‌تواند بی‌علامت باشد. برای مشخص شدن بیماری حتما باید آزمایش‌های پزشکی را پشت سر بگذارید. اگر شما یا کسی که می‌شناسید به علائم مشابه مبتلا هستید یا شکی در مورد ابتلا به زگیل تناسلی دارید، مهم است که به پزشک متخصص در زمینه عفونی یا پوست و زنان مراجعه کنید تا تشخیص دقیق و درمان مناسب ارائه شود.

پیشنهاد خرید از دارولاین: خرید انواع مکمل بانوان مناسب سنین مختلف

نحوه تشخیص زگیل تناسلی 

تشخیص زگیل تناسلی یا عفونت HPV (ویروس پاپیلومای انسانی) اغلب توسط پزشک متخصص انجام می‌شود. روش‌های تشخیص این بیماری عبارت‌اند از:

• بررسی بالینی: پزشک با معاینه ناحیه تناسلی و اطلاعاتی که از شما دریافت می‌کند، اولین اقدام در تشخیص زگیل تناسلی را انجام می‌دهد. او ممکن است زگیل‌ها یا علائم دیگری که به نظر می‌آید را بررسی کند.
• آزمایش پاپ اسمیر (Pap Smear): این آزمون برای تشخیص تغییرات سلولی در دهانه رحم (سرویکس) کاربرد دارد که ممکن است به سرطان مرتبط با HPV منجر شود. نمونه‌ای از سلول‌های رحم برای آزمایش گرفته می‌شود تا تغییرات سلولی شناسایی شوند.
• آزمون HPV DNA: این آزمون برای تشخیص ویروس HPV مستقیماً انجام می‌شود. نمونه‌ای از سلول‌های تناسلی یا دهانه رحم برای تشخیص DNA ویروس HPV از بیمار گرفته می‌شود.
• آزمون تشخیصی زگیل تناسلی: این آزمون با بررسی نمونه‌هایی از زگیل‌ها تشخیص عفونت HPV را تایید می‌کند.
• بیوپسی: در برخی موارد، اگر تغییرات در ناحیه تناسلی یا دهانه رحم نگران‌کننده باشند، بیوپسی ممکن است صورت بگیرد. این فرآیند شامل برداشت نمونه کوچکی از بافت برای تشخیص تغییرات سلولی یا سایر مشکلات ممکن است.

پس از تشخیص عفونت HPV، پزشک ممکن است توصیه‌های درمانی مناسب را ارائه دهد. اگر افراد نگران علائم یا نتایج تشخیص خود هستند، مهم است که با پزشک خود مشورت کنند تا به توضیحات بیشتر و راهنمایی لازم دست یابند.

این مقاله را از دست ندهید: بهترین ویتامین برای تقویت مفاصل

روش های درمان زگیل تناسلی

درمان زگیل تناسلی (HPV) به ویروس و نوع عفونت مرتبط با آن بستگی دارد. درمان می‌تواند شامل روش‌های مختلفی باشد. تشخیص دقیق و درمان زگیل تناسلی باید توسط پزشک انجام شود. برای انتخاب مناسب‌ترین روش درمانی، نوع زگیل، موقعیت آن‌ها و تاریخچه سلامتی شما مد نظر قرار می‌گیرد. همچنین، پیروی از راهنمایی‌های پزشک و بهبود عادات بهداشت جنسی می‌تواند به جلوگیری از عود ویروس HPV و زگیل‌ها کمک کند. درمان‌های معمول برای زگیل تناسلی عبارت‌اند از:

درمان دارویی بیماری HPV:

کرم یا ژل‌های تجویزی: پزشک ممکن است کرم یا ژل‌هایی که حاوی مواد مخصوص برای خنثی‌سازی زگیل‌ها هستند، تجویز کند. این داروها باید به طور دقیق و مطابق دستورات پزشک استفاده شوند.

درمان دارویی زگیل تناسلی عمدتاً برای مدیریت زگیل‌های تناسلی و عفونت‌های HPV با خطر پایین مورد استفاده قرار می‌گیرد. درمان‌های دارویی می‌توانند شامل موارد زیر باشند:

• آلدرا Imiquimod (Aldara): این کرم به عنوان یک تقویت‌کننده سیستم ایمنی عمل می‌کند. با استفاده مرتب و به دقت از این کرم، تخریب سلول‌های سرطانی یا زگیل‌ها را تسهیل می‌کند.
• پودوفیلوکس یا پودوفیلوتوکسین Podofilox (Condylox): این دارو در قالب ژل یا محلول موجود است و به عنوان یک ترکیب موضعی برای درمان زگیل‌های تناسلی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
• ورگن Sinecatechins (Veregen): این کرم شامل ترکیبات گیاهی است که جزو داروی مکمل گیاهی به شمار می رود و برای درمان زگیل‌های تناسلی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این کرم ممکن است به صورت موضعی به پوست نزدیک به زگیل‌ها تجویز شود.
• فلوروراسیل 5-Fluorouracil (5-FU): این دارو ممکن است برای تخریب سلول‌های زگیل تناسلی استفاده شود. این دارو به صورت آمپول، ژل یا کرم به ناحیه مورد عفونت تجویز می‌شود.

توجه: باید به دقت داروها را مطابق دستورات پزشک مصرف کنید و هیچ‌گز تلاش نکنید خودسرانه داروها را به روش‌های خانگی استفاده کنید. همچنین، داروهای مذکور تنها برای درمان زگیل‌های با خطر پایین مورد استفاده قرار می‌گیرند و درمان زگیل‌های با خطر بالا نیاز به روش‌های جراحی یا دیگر روش‌های پزشکی دارد.

همچنین، درمان‌های دارویی ممکن است برای زگیل‌های با خطر پایین در ناحیه تناسلی موثر باشند، اما برخی از زگیل‌های با خطر بالا می‌توانند به داروهای درمانی کمتر پاسخ دهند. پزشک شما می‌تواند مناسب‌ترین روش درمانی را تعیین کند.

• واکسیناسیون HPV:

واکسن‌های HPV مانند گارداسیل (Gardasil) و Cervarix واکسن‌هایی هستند که به پیشگیری از عفونت‌های HPV و سرطان‌های مرتبط با آن کمک می‌کنند. این واکسن‌ها معمولاً برای جوانان و نوجوانان توصیه می‌شوند.

برای اطلاعات بیشتر درباره افسردگی مقاله “افسردگی چیست و چگونه آن را درمان کنیم؟” را حتما مطالعه کنید.

درمان خانگی زگیل تناسلی

برای درمان زگیل تناسلی، به شدت توصیه می‌شود که از درمان خانگی یا خوددرمانی پرهیز کرده و به پزشک متخصص مراجعه کنید. برای درمان زگیل تناسلی نیاز به داروهای دقیق و تجویز شده توسط پزشک دارید. همچنین، خوددرمانی ممکن است به انتقال بیماری به دیگران و یا به تشکیل مقاومت به داروها منجر شود. برخی از افراد از درمان‌های خانگی مانند ترکیبات اسید سیتریک یا اسید تریکلورواستیک (TCA) برای خنثی‌سازی زگیل‌ها در خانه استفاده می‌کنند. اما این روش‌ها باید با دقت و توسط پزشک مورد تایید اجرا شوند.

در هر صورت، بهترین راهکار برای درمان زگیل تناسلی و بیماری‌های تناسلی دیگر، مشاوره با پزشک متخصص و پیروی از دستورات و نوع درمانی ایشان است.

خطرات بیماری اچ پی وی یا همان زگیل تناسلی 

بیماری HPV یا همان زگیل تناسلی می‌تواند خطرات و عوارض متعددی برای سلامتی انسان‌ها ایجاد کند. در زیر به برخی از خطرات و عوارض اصلی بیماری HPV اشاره شده است:

• زگیل تناسلی: بیماری HPV می‌تواند به زگیل تناسلی منجر شود. این زوائد پوستی معمولاً در مناطق تناسلی ظاهر می‌شوند و ممکن است باعث عدم راحتی و خجالت برای افراد شوند.
• زگیل تناسلی مقاوم به درمان: برخی از انواع HPV ممکن است به مقاومت درمانی نسبت به داروهای معمول درمان مورد دچار شوند که درمان آن‌ها را دشوارتر می‌کند.
•  سرطان تناسلی: بیماری HPV با برخی از انواع آن می‌تواند به تومورهای خوش‌خیم و بدخیم مناطق تناسلی و دیگر مناطق بدن منجر شود. این شامل سرطان رحم (در زنان)، سرطان پنیس (در مردان)، سرطان مقعد، سرطان دهانه رحم (سرویکس) و سرطان دهان می‌شود.
•  عفونت‌های دیگر: بیماری HPV ممکن است به افزایش خطر ابتلا به عفونت‌های تناسلی دیگر مانند هرپس ژنیتال، کلامیدیا، سیفلیس و هپاتیت B منجر شود.
• عفونت‌های دستگاه تنفسی: برخی از انواع HPV می‌توانند به عفونت‌های دستگاه تنفسی منجر شوند، به ویژه در افراد با سیستم ایمنی ضعیف مانند افراد مبتلا به HIV/AIDS.
•  عوارض جنینی: در بارداری، انتقال بیماری HPV از مادر به نوزاد در زمان تولد ممکن است عوارض جنینی متفاوتی ایجاد کند، از جمله زگیل‌های روی بدن نوزاد و عفونت‌های جنینی.

این مقاله را از دست ندهید: ماینوکسیدیل؛ داروی درمان ریزش مو

 نحوه انتقال زگیل تناسلی از فردی به فرد دیگر

زگیل تناسلی به‌صورت عمده از فرد به فرد از طریق روابط جنسی نقل می‌شود. انتقال زگیل تناسلی به دلیل تماس مستقیم با مواد تناسلی آلوده به ویروس HPV اتفاق می‌افتد. برخی از راه‌های انتقال زگیل تناسلی عبارت‌اند از:

•  روابط جنسی: انتقال زگیل تناسلی از طریق روابط جنسی تناسلی و یا مقعدی اتفاق می‌افتد. ویروس HPV می‌تواند از طریق تماس مستقیم با پوست، مخاط و مایعات تناسلی از یک فرد به دیگری منتقل شود.
• پوست و مخاط: ویروس HPV می‌تواند از طریق تماس با پوست و مخاط در مناطق تناسلی به فرد دیگر منتقل شود. حتی اگر زگیل‌ها یا زوائد پوستی به چشم دیده نشوند، ویروس هنوز ممکن است در این مناطق حضور داشته باشد.
• اشتراک وسایل جنسی: استفاده مشترک از وسایل جنسی نیز می‌تواند به انتقال زگیل تناسلی منجر شود. از جمله اشیایی که باید از اشتراک‌گذاری جلوگیری کنید، وسایلی مانند کاندوم، لوسیون‌های جنسی و دستمال‌های کاغذی برای تمیزی است.
•  ارتباط مادر به نوزاد: در برخی موارد، انتقال ویروس HPV میان مادر به نوزاد در زمان تولد اتفاق می‌افتد و ممکن است به زگیل‌های روی بدن نوزاد منجر شود.
•  تماس مستقیم با زگیل تناسلی: اگر با زگیل تناسلی یا مناطقی که عفونت HPV دارند به طور مستقیم تماس داشته باشید، خطر انتقال افزایش می‌یابد.

خرید قرص خواب آور گیاهی به صورت آنلاین

روش های پیشگیری از ابتلا به زگیل تناسلی

برای پیشگیری از ابتلا به زگیل تناسلی (HPV) و دیگر عفونت‌های تناسلی، می‌توانید از روش‌های پیشگیری زیر استفاده کنید:

• واکسیناسیون HPV: یکی از روش‌های مؤثر برای پیشگیری از عفونت HPV و ابتلا به زگیل تناسلی، واکسیناسیون HPV است. واکسین‌های مختلفی برای جلوگیری از نواحی مختلف از عفونت‌های HPV وجود دارند. بخصوص افراد جوان و نوجوانان باید از این واکسن‌ها بهره‌مند شوند. مشاوره با پزشک در مورد واکسیناسیون HPV مهم است.
• استفاده از کاندوم: استفاده از کاندوم در هر رابطه جنسی می‌تواند به پیشگیری از انتقال زگیل تناسلی و سایر عفونت‌های تناسلی کمک کند. کاندوم‌ها می‌توانند از تماس مستقیم با مایعات تناسلی آلوده و از بین بردن خطر انتقال ویروس HPV به شریک جنسی کمک کنند.
•  برنامه‌ریزی واکسیناسیون: اگر نوزادی دارید، واکسیناسیون HPV تا سن مناسب باید در برنامه‌ریزی واکسیناسیونی او در نظر گرفته شود.
• انتخاب هوشمندانه شریک جنسی: انتخاب شریک‌های جنسی با دقت و اطمینان از سلامت جنسی آنان می‌تواند به پیشگیری از ابتلا به عفونت‌های تناسلی کمک کند. از شریک‌های جنسی خود بخواهید که تست‌های منظم عفونت‌های تناسلی از جمله HPV انجام دهند.
•  تست‌های منظم و مشاوره پزشکی: تست‌های منظم برای عفونت تناسلی و مشاوره پزشکی در مورد سلامت جنسی و پیشگیری از عفونت‌های تناسلی می‌تواند مفید باشد.
•  پیشگیری از استفاده مواد محافظتی مشترک: جلوگیری از استفاده مشترک از وسایل جنسی مانند کاندوم‌ها، دستمال‌های کاغذی، لوسیون‌های جنسی و وسایل مراقبتی می‌تواند به پیشگیری از انتقال عفونت‌های تناسلی کمک کند.
•  آموزش سلامت جنسی: آموزش به جوانان و نوجوانان درباره سلامت جنسی، معرفی واکسیناسیون HPV به آن‌ها و اطلاع‌رسانی درباره رفتارهای جنسی سالم می‌تواند در کاهش خطر ابتلا به زگیل تناسلی و عفونت‌های تناسلی دیگر مؤثر باشد.

بیشتر بخوانید: قرص زینک پلاس چیست و چه فوایدی دارد؟

واکسن HPV (ویروس پاپیلومای انسانی) نقش مهمی در پیشگیری از عفونت‌های تناسلی و بیماری‌های مرتبط با HPV ایفا می‌کند. این واکسن، ابزاری ایمن و کارآمد برای حفظ سلامت تناسلی و جلوگیری از اثرات مخرب ویروس HPV است. با مشورت با پزشک و پیروی از برنامه‌های واکسیناسیون معتبر، می‌توانید خودتان و جامعه خود را از خطرات بیماری‌های تناسلی محافظت کنید. سلامتی تناسلی به عنوان جزء مهمی از سلامت عامله همواره مورد اهمیت قرار گرفته و واکسن HPV به عنوان یک ابزار حیاتی برای دستیابی به این هدف مورد تأکید قرار گرفته است.